1 Nisan Şaka Günü nasıl ortaya çıktı? Tarihçesi ve Kökeni

1 Nisan Şaka Günü nedir? 1 Nisan Şaka Günü Hangi Gün Ne Zaman? 2024 yılı 1 Nisan hangi güne denk geliyor? 1 nisan neden şaka günü? 1 nisan günü neden şaka yapılır? 1 Nisan şakaları 2024

1 Nisan’da birçoğunuz yaramazlık yapmayı ve arkadaşlarınıza ve ailenize şakalar yapmayı planlıyor olabilirsiniz. Peki 1 Nisan şaka günü gerçekte nedir hiç merak ettiniz mi ?

Bu günde yapılan bazı şakalar kimilerimiz için son derece sinir bozucu hale gelebiliyor. Peki bazılarımız için eğlenceli veya neşe kaynağı olan; bazılarımıza ise sinir harbi yaşatan 1 Nisan Şaka Günü kısaca nasıl ortaya çıktı? 1 Nisan Şaka Günü tarihçesi, kökeni nedir?

1 Nisan Şaka Günü

Nisan Şakası Günü, aynı zamanda Tüm Şakalar Günü olarak da adlandırılır ve çoğu ülkede Nisan ayının ilk günüdür. Adını, bu gün pratik ve eğlenceli şakalar yapma geleneğinden almıştır. Birkaç yüzyıl boyunca farklı kültürler tarafından kutlansa da, kesin kökenleri bir sır olarak kalıyor.

1 Nisan Şaka Günü ya da İngilizce adıyla April Fools’ Day; dünya genelinde ulusal gayri resmi bir gün olarak kutlanırken, birçok ülke 1 Nisan’da veya civarında şaka yapma fikrini benimsemiştir. Nisan 1 şakası hakkında farklı kültür, inanç ve dillerde efsaneler bulunmaktadır.

Örneğin Fransa, 1 Nisan’da 1 Nisan’ı mümkün olduğu kadar çok kişinin sırtına kağıt balık yapıştırarak ve “Poisson d’Avril!” diye bağırarak kutlar. Bu, çocukların yetişkinlerden daha fazla katıldığı bir etkinlik olma eğilimindedir.

Yunanistan’da, bu günde birini başarılı bir şekilde kandırmanın, şakacıya tüm yıl boyunca iyi şanslar getirdiği söylenir. Ülkenin bazı bölgelerinde 1 Nisan’da yağan yağmurların iyileştirici özelliği olduğuna inanılmaktadır.

Dünya üzerinde 1 Nisan’ın resmi şehir tatili olduğu tek yer Ukrayna’nın Odessa şehridir. Ukrayna dışında hiçbir ülkede resmi tatil değildir.

1 Nisan Şaka Günü, her yılın 1 Nisan günü kutlanır. Genelde şaka gününde insanların birbirine şaka yapması gelenek haline gelmiştir.

• 2024 Yılında 1 Nisan Şaka Günü veya Hile Günü 1 Nisan Pazartesi gününe denk gelmektedir.

Baharın ilk günleri olan bu kutlamalar 25 Mart’ta başlayıp 2 Nisan’da sona erer. Elbette, 1 Nisan’ın pagan Britanya’da genel bir bayram olarak kutlandığını gösteren bazı kanıtlar da günümüzde ortaya çıkmıştır.

Bugün, 1 Nisan Şakası, Nisan ayının ilk gününün sınırlarını aşarak yıl boyunca bir internet fenomeni haline geldi. En popüler internet sitelerinde ve sosyal medyada her gün ortaya çıkan binlerce video, şaka sınırını bazen tehlikeli boyutlara ulaştırıyor. Tabi ki bunu önermiyoruz ve aşağıda bu günün nasıl olması gerektiği gibi – güvenli ve eğlenceli ve komik olmasına dair ipuçları göstereceğiz!

1 Nisan Şaka Günü Tarihçesi

Peki 1 Nisan’da bu şaka gününü neden yapıyoruz ve nerede başladı, nasıl yayıldı? Şaşırtıcı bir şekilde tarihçiler tarafından somut bir sonuç olmasa da gün, yüzyıllardır gözlemlenmesine rağmen gerçek kökenleri bilinmemektedir.

Bazı tarihçilere göre 1 Nisan’ın Fransa’nın 1563’te Trent Konseyi’nin çağrısıyla Jülyen takviminden Gregoryen takvimine geçtiği 1582 yılına kadar uzandığını tahmin ediliyor.

Bu teoriye göre, yeni yıla başladığımız zaman 1 Ocak iken, 1592’den önce durum böyle değildi. M.Ö 45 yılında Julius Caesar tarafından oluşturulan Jülyen takvimi adı verilen bir takvim kullanıyorduk ve bu takvimde her yeni yeni yıl, şimdi olduğu gibi Ocak ayında değil, Nisan ayında gerçekleşecekti.

Tarihçilere göre Papa 8. Gregory, hepimizin bildiği ve sevdiği takvimin başlangıcı olan Gregoryen takvimi olan günleri takip etmek için yeni bir yöntem öne sürdü.

1582’de Fransa, Gregoryen takvimini kabul etti, ancak reformlar zaten gerçekleşmişti. 1564 yılında Fransa kralı IX. Charles, yıl başlangıcını Ocak ayının 1. gününe aldı. Daha önce Avrupa’da yaygın olan yıl başlangıcı 25 Mart’tı. Yeni yılın başlangıcının 1 Ocak’a taşındığını anlamakta geç kalan veya 1 Nisan’a kadar Mart ayının son haftasında yeni yılın başlangıcını kutlamaya devam eden kişiler, şaka ve aldatmacaların hedefi haline geldi. Teoriye göre Fransa’da 1 Nisan’da yeni yılı kutlamaya devam edenlere Poisson d’Avril veya April Fish (Nisan balığı) deniliyordu ve onlara şakalar yapılıyordu.

O zamandaki iletişim şartlarıyla Charles’in bu kararı fazla yayılmadı. Duyanlar ise protesto amaçlı eski adetlerine devam ettiler. 1 Nisan’da partiler düzenlediler. Diğerleri ise onları Nisan aptalları olarak nitelendirdiler. 1 Nisan’a “aptallar günü” adını verdiler. Bu günde herkese sürpriz hediyeler verdiler, gerçek olmayan haberler ürettiler. Yıllar sonra Ocak ayının yılın ilk ayı olmasına alışılınca, Fransızlar 1 Nisan gününü kültürlerinin bir parçası görerek devam ettirdiler. Oradan da bütün dünyaya bir şaka günü olarak yayıldı.

Aslında Avrupa’nın bazı bölgelerinde Nisan, Balık Günü olarak bilinir. İnsanlar bunun 1 Nisan civarında Fransız akarsularında ve nehirlerinde çok fazla balık olmasından ve onları yakalamanın kolay olmasından kaynaklandığını düşünüyor. Böylece 1 Nisan’da da insanlara şaka yapmak, oyun oynamak bir gelenek haline geldi.

Ayrıca Fransa’da ve Avrupa’nın başka yerlerinde, 1 Nisan’da birinin sırtına kağıt balık takmak ve ayrıca hediye olarak çikolatalı balık vermek hâlâ yaygın bir gelenektir.

Diğer bir teoriye göre ise 1 Nisan ile şakalar arasındaki tartışmalı ilişki, 14. yüzyılda erken dönem İngiliz şairi Geoffrey Chaucer’ın 1392 tarihli Canterbury Masalları’nda geçer. Bu hikâyede bir tilkinin (neredeyse bu yüzden yenen) horoza eşek şakası yaptığı ve birinci yüzyılda gerçekleşen eşek şakalarına ilk gönderme olduğunu ileri sürmüşlerdir. Bu yayındaki bir satırda sadece “32 Mart”a atıfta bulunuluyor ve bunun anlamı hala tartışma konusu olmaya devam ediyor.

“Mart başladığından beri otuz gün ve iki”, yani Mart’ın başlamasından bu yana 32 gün, yani 1 Nisan

Modern bilim insanları ve tarihçilere göre çok fazla bağlam olmadan ve tarihin net olmamasından bu yorum bir gizem olmaya devam ediyor. Bazıları bunun bu gün kutladığımız şaka gününün ilk kökeni olduğuna inanıyor, bazıları ise bunun bir baskı hatasından başka bir şey olmadığını söylüyor.

Şaka günü gelenekleri

Nisan 1 Şaka günü gelenekleri tamamen pratik espriler, şakalar yapmak ve eğlenmekle ilgilidir. Sözlü bir şaka veya son birkaç aydır planladığınız bir şey gibi önemsiz olabilir. Her iki durumda da, genellikle şakayı belirtmek için “Nisan 1” diye bağırarak sona erer!

Modern zamanlarda, şaka videoları, sosyal medya platformlarında kendilerine ait bir kategori haline geldi. Doğal olarak, 1 Nisan şakaları son yıllarda oldukça ayrıntılı bir şekle dönüştü. Küçük işletmeler, büyük şirketler ve TV ağları, internet siteleri de bu yıllık geleneğe katılmaya, izleyicilerini kandırmak için hayali iddiaların reklamını ve tanıtımını yapmaya başladılar.

Dünyada 1 Nisan Şaka Günü Kutlamaları

Amerika Birleşik Devletleri’nde bazı kurumlar bunu başka bir düzeye taşısa da şaka yapmak inanılmaz derecede popülerdir ve izleyicileri kandırmak için tasarlanmış aptalca haberler görebilirsiniz. Hatta bazı şakalar, yerel veya ulusal haberde konu olacak kadar tuhaftır.

1 Nisan Şakası Günü, İngiltere’de de April Fools’ Day (Aptallar Günü) olarak geçiyor. Hatta İngilizler, bu gün içerisinde şakalarını sadece öğlene kadar yapabiliyorlar. Yani işlerini öğleden sonraya bırakmıyorlar. Okuldaki küçük çocuklar kağıtlara balık çizer ve sonra eğlenmek için birinin sırtına yapıştırır.

Peki neden balık?

Aslında “Balık”, Hıristiyan kültüründe Paskalya’dan önceki orucun sonunu simgeliyor. Ayrıca bu gün, Pagan kültüründe 1 Nisan’a denk gelen Fous Bayramı’na da karşılık gelir.

Diğer bir farklı kutlama ise Hindistan’da “Holi” ismiyle, 31 Mart gününde birbirlerine ilginç hediyeler alarak kutluyorlar.

Bu gün, İskoçya’da ise Gowk veya Cuckoo günü olarak geçer. Bu günlerde insanlar şaka amaçlı sahte işlere gönderilir. Hatta bu duruma “gowk avlamak” derler.

Portekizliler 1 Nisan’da 1 Nisan’ı kutlamazlar. Bunun yerine, Lent’ten (Lent, Hristiyanların İsa Mesih’in ölümüne yol açan olayları hatırladıkları 40 günlük bir dönemdir) önceki Pazar ve Pazartesi tatillerinde, yoldan geçenlerin üzerine un atarak dönüşlerine katılırlar. Öyleyse, bu süre zarfında Portekiz’i ziyaret ediyorsanız, geri dönüşünüze dikkat edin.

Hollandalıların 1 Nisan’ı kutlamak için ayrı nedenleri var. 1572’de Hollanda İspanyol egemenliğine girdi. 1 Nisan 1572’de Hollandalı isyancılar Den Briel kasabasını ele geçirdi. Bu, Hollanda genelinde İspanyollara karşı genel bir sivil ayaklanmanın başlangıcı oldu. Alba Dükü o sırada İspanyol ordusunun komutanıydı ve ayaklanmanın hız kazanmasını engelleyemedi. Bril, Hollandaca bir kelime olarak gözlük anlamına gelir, bu yüzden “Alba gözlüklerini kaybetti” denmiştir. Hollandalılar bunu 1 Nisan’da şaka ve mizahla anıyorlar.

1 Nisan Şaka Günü tarihçesi söz konusu olduğunda karşımıza Haçlılar ile Müslümanlar arasındaki mücadele de çıkıyor. İddiaya göre bu günün kökeni, Haçlıların Endülüs Müslümanlarının son kalesi olan Gırnata’yı ele geçirmek için devreye soktukları hileli bir plana dayanıyor

15. yüzyıl sonlarında Haçlı ordusu, İspanya’daki Endülüs Müslümanlarının son kalesi olan Gırnata‘yı kuşatmışlar ancak kış şartlarının da etkisiyle kaleyi bir türlü ele geçirememişlerdi. İddiaya göre, 31 Mart gecesinde Haçlıların komutanı bir elinde İncil, bir elinde Kur’an-ı Kerim ile kaledekilere şöyle demiştir:

“Şu iki kitap üzerine yemin ederim ki, teslim olursanız bu akşam size bir şey yapmayacağım”

Onun bu sözü üzerine Müslümanlar öldürülmemeleri karşılığında kaleyi Haçlılara vermişler. Fakat ertesi sabah, yani 1 Nisan günü Müslümanlar ölümle burun buruna gelmişler ve Haçlılara “Bizi öldürmeyeceğinize dair yemin etmiştiniz, bize söz vermiştiniz.” demişler. Ancak artık iş, işten geçmiştir. Haçlıların komutanının bu tepkiye verdiği cevap ise; “Benim sözüm size dün akşam içindi, bugün için size bir sözüm yoktur.” şeklinde olacaktır. Ve verilen emir ile o gün Müslümanlar öldürülür. Bu yüzden 1 Nisan Şaka Günü yerine Hile Günü olarak anılmaktadır.

BBC’nin spagetti hikayesi

BBC 1957 yılında 1 Nisan şakası yaparak izleyicileri kandırdı…

BBC, akşam yayınladığı İsviçre’deki spagetti mahsulleri hakkında sahte bir  belgesele izleyicilerinden farklı ve karışık tepkiler aldı.

Seçkin yayıncı Richard Dimbleby tarafından anlatılan sahte Panorama programında, İsviçre’deki Ticino’dan bir aile yıllık spagetti hasadını gerçekleştiriyordu.

Belgesel, bir ağaçtan dikkatlice spagetti tellerini koparan ve kurumaları için güneşte bırakan kadınları gösteriyordu.

Ancak bazı izleyiciler yayının komik tarafını göremediler ve BBC’yi ciddi bir gerçek program olması gereken bir programda yayınladığı için eleştirdiler. Diğer izleyiciler ise o kadar meraklandılar ki, kendi spagetti çalılarını nereden satın alabileceklerini öğrenmek istediler.

Bu olayın, 1 Nisan’da bir aldatmaca sahnelemek için televizyon aracının kullanıldığı ilk durumlardan biri olduğuna inanılıyor.

Sonuç;

Şüphesiz ki hayatımızda daha fazla kahkahaya ihtiyacımız var ve hayattan zevk almaya daha fazla zaman ayırmamız gerekiyor!

Görünüşe göre 1 Nisan’ın resmi olarak nerede başladığını tam olarak bilmiyoruz. Ama kesin olan bir şey var – insanlar çok uzun zamandır 1 Nisan’da şaka yapıyor!

Bu yazılarda ilginizi çekebilir;

• Komik Sözler, Gülümseten Kısa Mesajlar
• Dünya Sanat Günü
• 22 Nisan Dünya Günü
• Nisan ayı belirli gün ve haftalar