16 Ekim Dünya Gıda Günü 2024
Dünya Gıda Günü nedir, ne zaman kutlanıyor? Dünya Gıda Günü neden önemlidir, amacı ve 2024 teması ve yapılacak etkinlikler nedir?
Dünya Gıda Günü nedir, ne zaman, hangi güne denk geliyor? Dünya Gıda Günü nasıl ortaya çıktı, tarihçesi ve kapsamı nedir? Bu yılın teması ne? Dünya Gıda Günü neden 16 Ekim’de kutlanıyor? 16 Ekim Dünya ne günü, hangi özel gün?
Peki Dünya Gıda Gününün amacı, anlam ve önemi nedir? Dünya Gıda Günü’ne nasıl katılabiliriz, bugün ne yapabiliriz? 16 Ekim Dünya Gıda Günü etkinlikleri nelerdir? Son olarak da yazımızın sonunda 16 Ekim Dünya Günü Mesajları ve sözleri, alıntıları…
Dünya Gıda Günü
Yemeksiz ve gıdasız ne olurduk? Kesinlikle hiçbir yerde çok uzun süre kalamazdık veya yaşayamazdık çünkü yaşamak için yiyeceğe ihtiyacımız var.
Gıda, temel bir insan hakkı olarak görülse de dünya genelinde her dokuz kişiden biri kronik açlık yaşıyor. 1945’te Birleşmiş Milletler, gıdayı bir ayrıcalık değil, bir hak olarak kabul etti ve 1979 yılında, her yıl 16 Ekim günü kutlanan Dünya Gıda Günü’nü oluşturdu.
Birçok gelişmekte olan ülkenin ekonomilerinde itici güç olarak tarımın önemine rağmen, bu hayati sektör sıklıkla yatırımdan yoksun kalmaktadır. Özellikle tarıma yapılan dış yardım son 20 yılda belirgin düşüşler göstermiştir.
Dünya çapında aşırı yoksulların yüzde 80’inden fazlası kırsal alanlarda yaşıyor ve birçoğu geçimlerini tarım ve doğal kaynaklara bağlıyor. Bu insanlar genellikle doğal ve insan kaynaklı afetlerden en çok etkilenenlerdir ve cinsiyetleri, etnik kökenleri veya statüleri nedeniyle marjinalleştirilirler. Eğitim, finans, inovasyon ve teknolojilere erişim kazanmak onlar için bir mücadeledir.
Dolayısıyla herkesin ve her yerde yeterli besleyici gıdaya düzenli olarak erişebildiği sürdürülebilir bir dünya inşa etmemiz gerekiyor. Öyleyse, bugün açlığı ortadan kaldırmak için bu günü kutlayalım.
2024 yılında Dünya Gıda Günü 44. kez kutlanırken, FAO’nun kuruluşunun 79. yıldönümünün de kutlanacak.
Tarihçesi
Dünya Gıda Günü, 1945 yılında Birleşmiş Milletler’in uzmanlaşmış bir kuruluşu olan Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından kurulmuştur.
Ancak Kasım 1979’da Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (Food and Agriculture Organization-FAO) 20. Genel Konferansında Macaristan Eski Tarım ve Gıda Bakanı Dr. Pál Romány liderliğindeki Macar Delegasyonu, Dünya Gıda Günü’nü (WFD) dünya çapında kutlama fikrini önerdi. Sonrasında ise FAO’nun kuruluş tarihi olan 16 Ekim Dünya Gıda Günü olarak kabul edildi ve kutlanmaya başlandı.
O zamandan beri 150’den fazla ülkede her yıl gözlemlenmekte ve yoksulluk ve açlığın ardındaki sorunlar hakkında farkındalık oluşturmaktadır.
2014’ten bu yana günün popülaritesi, dünyayı besleme ve kırsal ülkelerdeki yoksulluğu ortadan kaldırma fikrini teşvik etmek için kullanılıyor.
BM Gıda ve Tarım Örgütü FAO
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (Food and Agriculture Organization-FAO), açlığı yenmek ve beslenme ve gıda güvenliğini iyileştirmek için uluslararası çabalara öncülük eden uluslararası bir kuruluştu olarak 16 Ekim 1945’te kuruldu.
FAO (194 ülke ve Avrupa Birliği dahil) 195 üyeden oluşmaktadır Merkezleri Roma, İtalya’dadır ve FAO, 130’dan fazla ülkede faaliyet gösteren dünya çapında bölgesel ve saha ofislerine sahiptir. Dünya Gıda Programı (World Food Programme-WFP), Birleşmiş Milletler’in gıda yardımı dalıdır.
Dünya Gıda Programı, Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu. WFP, açlıkla mücadele, çatışma bölgelerinde barışa katkıda bulunma ve açlığın savaş ve çatışma için bir silah şeklinde kullanılmasını durdurmada öncü rol oynama çabaları nedeniyle 2020 Nobel Barış Ödülü’nü almıştır.
Türkiye 1948’de FAO’ya üye oldu ve ilk ülke ofisini 1982’de Ankara’da kurdu.
Dünya Gıda Günü Neden Önemlidir?
Bu gün farkındalık yaratmaya yardımcı olur. Milyonlarca insan, büyüyen bedenlere ve beyinlere zarar veren yetersiz beslenmenin sağlık sonuçlarından muzdariptir. Bu nedenle, bu sağlık krizine dikkat çekmek ve bunu yaparak, gezegendeki herkes için gıda güvenliğini ve besleyici gıdaların erişilebilirliğini sağlamak önemlidir.
Açlığın sona erdirilebileceğini hatırlatır. Gezegenimiz şu anda dünya yaşayan her insanı beslemek için yeterli yiyecek üretiyor. Bununla birlikte, yılda 1,3 milyar ton gıda kaybedilmekte veya israf edilmektedir (bu, üretilen gıdanın kabaca %20’sidir). Dünya Gıda Günü dahil olmak, gıda israfını azaltmak ve milyonlarca insanın geçimini sağlamaya yardımcı olmak için bir itici güç görevi görür.
Kararında yemeye dikkat çekiyor. Yemek harika bir zevk ve eğlence kaynağıdır, ancak bazen aşırıya kaçabiliriz. Dikkatli yeme odağına dönersek, israf edilen yiyecek miktarını ve yatağa aç giren insan sayısını azaltabiliriz. Dünya Gıda Günü, aşırı yemekten kaçınmayı ve ekolojik olarak sürdürülebilir seçimler yapmayı hatırlatıyor.
Dünya Gıda Günü Teması 2024
Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) 2024 yılının Dünya Gıda Günü temasını “Daha iyi bir yaşam ve daha iyi bir gelecek için gıdaya erişim hakkı.” (Right to foods for a better life and a better future) olarak belirledi.
Yiyecekler; çeşitlilik, beslenme, uygun fiyatlılık, erişilebilirlik ve güvenlik anlamına gelir. Tarlalarımızda, balık ağlarımızda, pazarlarımızda ve sofralarımızda herkesin yararına daha fazla besleyici yiyecek çeşitliliği bulunmalıdır.
Dünyada 2,8 milyardan fazla insan sağlıklı bir diyeti karşılayamıyor. Sağlıksız diyetler, yetersiz beslenme, mikro besin eksiklikleri ve obezite gibi her türlü yetersiz beslenmenin önde gelen nedenidir ve bunlar artık çoğu ülkede, sosyoekonomik sınıflar arasında mevcuttur. Ancak bugün, çok fazla insan açlık çekiyor ve sağlıklı diyetleri karşılayamıyor. Daha savunmasız insanlar genellikle temel gıdalara veya sağlıksız olabilen daha ucuz gıdalara güvenmek zorunda kalırken, diğerleri taze veya çeşitli gıdaların bulunmamasından, sağlıklı bir diyet seçmek için ihtiyaç duydukları bilgiden yoksun olmaktan veya sadece kolay olanı tercih etmekten muzdariptir.
Açlık ve yetersiz beslenme, çatışma, aşırı hava olayları ve ekonomik şokların bir kombinasyonu tarafından yönlendirilen uzun süreli veya uzun süreli krizler tarafından daha da kötüleştirilmektedir . Tarımsal gıda sistemleri, bir bütün olarak, özellikle iklim değişikliğinin etkileri olmak üzere afetlere ve krizlere karşı savunmasızdır, ancak aynı zamanda kirlilik yaratmakta, toprağı, suyu ve havayı bozmakta ve sera gazı emisyonlarına ve biyolojik çeşitlilik kaybına katkıda bulunmaktadır. Tarımsal gıda sistemlerini dönüştürerek, iklim değişikliğini hafifletmek ve herkes için barışçıl, dayanıklı ve kapsayıcı geçim kaynaklarını desteklemek için büyük bir potansiyel vardır.
Sürdürülebilir bir dünya, herkesin önemli olduğu bir dünyadır.
1981’den bu yana, Dünya Gıda Günü, eylem için gerekli alanları vurgulamak ve ortak bir slogan sağlamak için her yıl farklı bir tema benimsemiştir. FAO, yıldönümünü anmak ve tanıtmak için her yıl Dünya Gıda Günü madalyaları verdi.
Yıllara göre Dünya Gıda Günü’nün temaları şu şekildedir;
- 2015: “Sosyal Koruma ve Tarım: Kırsal Yoksulluk Döngüsünü Kırmak”
- 2016: İklim değişikliği : “İklim değişiyor. Gıda ve tarım da değişmeli”
- 2017: Göçün geleceğini değiştirin. Gıda güvenliğine ve kırsal kalkınmaya yatırım yapın .
- 2018: “Eylemlerimiz Geleceğimizdir, 2030’a Kadar Dünyadaki Açlığı Bitirmek Mümkün”
- 2019: “Eylemlerimiz Geleceğimizdir, “Açlıksız Bir Dünya için Sağlıklı Diyetler”
- 2020: “Büyün, Besleyin, Sürdürün. Birlikte”
- 2021: “Sağlıklı yarınlar için şimdi güvenli gıda”.
- 2022: “HİÇ KİMSE GERİ BIRAKMAYIN”.
- 2023: “Su hayattır, su besindir. Kimseyi geride bırakmayın”
- 2024: “Daha iyi bir yaşam ve daha iyi bir gelecek için gıdaya erişim hakkı”
Dünya Gıda Günü’nün amacı nedir?
Hiç kimseyi geride bırakmadan, açlık çekenler ve herkes için sağlıklı beslenme sağlama ihtiyacı konusunda dünya çapında farkındalığı ve eylemi teşvik eder.
2024 Dünya Gıda Günü Ne Zaman?
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) kuruluş tarihi olan 16 Ekim, her yıl Dünya Gıda Günü (World Food Day) olarak kutlanır. 2024 yılında Dünya Gıda Günü 44. kez kutlanıyor.
- 2024 – 16 Ekim Çarşamba
- 2025 – 16 Ekim Perşembe
- 2026 – 16 Ekim Cuma
150’den fazla ülkede özel ve tüzel kamu kurul ve kuruluşları etkinlikler Dünya Gıda Günü’nü kutlar.
Gıda tanımı nedir?
Gıda, temel olarak protein, mineral, karbonhidrat, yağ ve organik bir varlığın vücudunda gelişmeyi ve zorunlu döngüleri desteklemek ve enerjiyi donatmak için kullanılan farklı takviyeleri içeren maddelerdir. Besinlerin vücut tarafından emilimi ve kullanımı beslenme için esastır ve sindirim ile kolaylaştırılır.
Besinler, vücudumuz için gerekli bileşenleri sağlayan, yenilebilir bitki ve hayvan dokuları olarak tanımlanır. Besin yerine, gıda veya yiyecek ifadeleri de kullanılmaktadır.
BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Gıda
Gıda, BM’nin 21. yüzyıl kalkınma gündemi olan Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin merkezinde yer alıyor. “Açlığı sona erdirmek, gıda güvenliğini sağlamak ve beslenmeyi iyileştirmek ve sürdürülebilir tarımı teşvik etmek” 2030 hedefi ve bu hedefe ulaşmak, küresel gıda ve tarım sisteminde köklü bir değişiklik gerektirecektir. Bu hedefin bazı bileşenleri şunlardır:
- Açlığın sona erdirilmesi ve tüm insanların güvenli, besleyici gıdaya erişiminin sağlanması;
- Her türlü yetersiz beslenmeyi sona erdirmek;
- Küçük ölçekli gıda üreticilerinin tarımsal üretkenliğini ve gelirlerini iki katına çıkarmak;
- Sürdürülebilir gıda üretim sistemlerinin sağlanması;
- Tarımda artan yatırım;
- Dünya tarım piyasalarında ticaret kısıtlamalarının ve çarpıklıklarının düzeltilmesi ve önlenmesi;
- Gıda emtia piyasalarının düzgün işleyişini sağlamak için önlemler almak.
Küresel Etkinlikler
Her yıl, Dünya Gıda Günü’nü kutlamak için dünya çapında 150’ye yakın ülkede, maratonlar ve açlık yürüyüşlerinden sergilere ve ışık gösterilerine, kültürel performanslara, yarışmalara ve konserlere kadar çok sayıda etkinlik düzenleniyor.
14 Ekim Cuma günü saat 10:00’da FAO merkezindeki “Dünya Gıda Günü Töreni ve Kuşaklararası Diyalog” konulu küresel etkinlikler yıllık törenle başlayacak. Roma merkezli BM kurumlarının başkanları ve diğer özel konuklar, Papa Francis ve BM Genel Sekreteri António Guterres’in özel mesajlarının ve FAO’nun ilk Başarı Ödülü’nün takdiminin yer alacağı törene katılacak.
Sergi
Dünya Gıda Günü Yemek Konvoyu
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün düzenlediği Dünya Gıda Günü konvoyu 14 Ekim’de Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de gerçekleştirilecek. Uzun süredir FAO’nun ortağı olan Macar Gıda Bankası Derneği ile birlikte FAO, Budapeşte’de giderek muhtaç Macar ailelere özel şirketler tarafından bağışlanan yaklaşık elli ton gıdayı taşımak için bir kamyon konvoyu başlatacak. Önceki yıllarda olduğu gibi Tarım Bakanlığı’nın üst düzey bir temsilcisi de hazır bulunacak.
Dünya Gıda Günü ile ilgili sloganlar
“Gıda bir hak olmalı, ayrıcalık değil.”
“Çöp kutunuzdaki yiyecekler birinin hayatını kurtarabilir.”
“Yiyecekleri çöpe atmak yerine açlıktan ölenleri düşünün.”
“Fakir olmanıza gerek yok, yemeğin önemini anlamak için öğün atlamanız yeterli.”
“Yiyecek kimisi için lezzet kaynağı, kimisi için yaşam olabilir.”
“Dolu tabağınız başka birinin midesini de doldurduysa faydalı olabilir.”
“Herkesin güvenli, temiz, besleyici ve uygun fiyatlı gıdaya hakkı vardır.”
“En zengini günde üç öğün yemek yiyendir.”
“Yiyecekleri kurtar, hayvanları kurtar ve açlıktan ölen insanları kurtar.”
16 Ekim Dünya Gıda Günü Sözleri ve Mesajları
Bu dünya gıda gününü zenginlerle parti yaparak değil, fakirleri doyurarak kutlayın. Dünya Gıda Günü kutlu olsun!
İnsanları doyurarak, açlıktan ölenleri kurtararak bu dünyayı güzelleştirelim.
Doğru gıdayı, doğru fiyata besleyici gıdaları seçerek ve doğru insanlarla paylaşarak bu dünya gıda gününü kutlayın.
Sağlıklı beslenme ile açlığa son verilmiş bir dünya temennisiyle Dünya Gıda Gününüzü kutluyorum.
“Yiyecekleri paylaşmak, sevgi ve özenin en saf halidir.”
“Açlıkla mücadelede ve insanların güvenli, temiz ve uygun fiyatlı gıdaya ulaşmasını sağlamada başarılı olalım.”
“Günde bir kişiyi doyurabiliyorsanız, ona yaşaması ve her gün o yiyecek için kazanması için bir umut veriyorsunuzdur.”
“Sağlıklı vatandaşlar, bir ülkenin sahip olabileceği en büyük varlıktır.” – Winston Churchill
“Gıda güvenliği, besin zincirindeki herkesi kapsar.” – Mike Johanns
Yemek sadece besinler ve kalorilerden ibaret değildir. Paylaşmakla, dürüstlükle, kimlikle ilgilidir. Açlığa son verelim…
Dünyadaki her insan besleyici bir yemek yeme fırsatını hak ediyor. Artık küresel bir eyleme ihtiyaç var!
Akut açlık eğilimlerini durdurmak ve sürdürülebilir bir şekilde tersine çevirmek için yeni bir yaklaşıma ihtiyacımız var. Küresel durum vahim ama umutsuz değil. Tarım Fark yaratabilir. Programlama, savunuculuk ve finansman her zaman ihtiyaçlar ve öncelikler tarafından yönlendirilmelidir.
Tabağımızdaki iyi yemek, çeşitli aşamalarda ortaya konan muazzam miktarda sıkı çalışmanın bir sonucudur… Büyük bir saygıyla tüketin ve LÜTFEN YEMEKLERİ İSRAF ETMEYİN.
Daha iyi üretim, daha iyi beslenme, daha iyi bir çevre ve daha iyi bir yaşam için “Kimseyi geride bırakma”
Bu yazılar da ilginizi çekebilir;
- İçtiğimiz Su Kaç Yaşında
- 22 Nisan Dünya Günü
- 1 Haziran Dünya Süt Günü
- Dünya Çevre Günü
- Enerji Tasarrufu Haftası
