2023 Dünya Tüberküloz (Verem) Günü Ne Zaman? Hangi Gün? Tüberküloz Günü’nün önemi, ortaya çıkış kökeni, hikayesi ve tarihçesi nedir? Tüberküloz Günü’nü kim yarattı? İlk Tüberküloz Günü ne zaman kutlandı? Ulusal Tüberküloz Ayı hangi aydır? Dünya Tüberküloz Günü’nün rengi nedir? 2023 Dünya Tüberküloz Günü teması nedir? Verem haftası ne zaman?
24 Mart Dünya ne günü? 2023 Dünya Tüberküloz Günü nedir, ne zaman ve hangi güne denk geliyor? Neden 24 Mart verem Günü?
Peki Tüberküloz Nedir? Verem nasıl bir hastalıktır? Verem hastalığının belirtileri ve tedavisi nasıldır? Tüberküloz kendiliğinden geçer mi? Günümüzde verem hastalığı var mı? Dünyada kaç verem hastası var? Türkiye’de tüberküloz görülme sıklığı nedir?
Dünya Tüberküloz (Verem) Günü
Dünya Tüberküloz Günü, her yıl milyonlarca insanı öldüren bulaşıcı bir hastalık olan tüberküloz hakkında bilgi ve farkındalığı yaymak için Dünya Sağlık Örgütü tarafından oluşturulmuştur. Tüberküloz kolayca tedavi edilebilir, ancak yıllarca uykuda ve tespit edilmeden kalabilir, bu nedenle farkındalığı yaymak önemlidir.
Dünya Sağlık Örgütü, Alman Dr. Robert Koch’un hastalıktan sorumlu bakteri olan Tüberküloz basilini keşfettiği günü anmak için 24 Mart’ı Dünya Tüberküloz Günü olarak seçmiştir.
- 24 Mart 1882’de Dr. Robert Koch, tüberküloza neden olan bakteri olan TB basilini keşfetti.
- 1921’de BCG aşısı, yapım aşamasından 13 yıl sonra ilk kez insanlarda kullanıldı.
- 24 Mart 1982’de Dünya Sağlık Örgütü, Dr. Koch’un keşfinin 100. yıldönümünü anmak için ilk Dünya Tüberküloz Günü’nü kutladı.
Tüberküloz hastalığı modası geçmiş bir rahatsızlık gibi görünebilir, ancak dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri tüberküloz ile enfekte olmuş durumdadır. DSÖ verilerine göre dünya genelinde 2 milyar insanda tüberküloz olduğu tahmin ediliyor. 2016’da 10,4 milyon kişi tüberküloza yakalandı ve 1,7 milyon tüberküloza bağlı ölüm meydana geldi.
Tüberküloz üçüncü dünya ülkelerinde daha büyük bir sorun olmasına rağmen, etkisi düşündüğünüzden çok daha yakın bir tarihe uzanıyor. 2014’te Amerika Birleşik Devletleri’nde 9.412 yeni TB vakası vardı. 2016 yılında Tüberküloz, listenin başında Kaliforniya, Teksas, New York ve Florida olmak üzere elli eyalette rapor edildi.
Verem hastalarının erken tanısı ve etkili tedavisi önemlidir. Düzenli tedavi ile haftalar içinde genellikle bulaşma biter. Düzenli ve yeterli tedavi ile de hastalık tümüyle iyileşir.
24 Mart’ta kutlanmasının nedeni ise TB’ye neden olan bakterinin keşfedildiği 1882 günü münasebetiyle seçilmiştir.
2023 Dünya Tüberküloz Günü teması nedir?
Dünya TB Günü 2023, ‘Evet! Tüberküloz’u bitirebiliriz!’ temasıyla, umut uyandırmayı ve üst düzey liderliği, artan yatırımları, yeni DSÖ tavsiyelerinin daha hızlı benimsenmesini, yeniliklerin benimsenmesini, hızlandırılmış eylemi ve TB salgınıyla mücadele için çok sektörlü işbirliğini teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
Küresel tüberküloz salgını ve hastalığın ortadan kaldırılmasına yönelik çabalar hakkında kamuoyunda farkındalık oluşturmak amacıyla her yıl 24 Mart Dünya Tüberküloz Günü kutlanmaktadır.
Tüberkülozu sona erdirmek için yatırım yapma durumu her şeyden önce finansaldır. Ancak sıkı çalışma, kararlılık, duygu ve enerji yatırımı, bu önlenebilir ve tedavi edilebilir hastalığı sona erdirmek için gereken parasal varlıklar kadar önemlidir.
Dünya Sağlık Örgütü DSÖ ayrıca, üye devletleri ilaca dirençli TB için DSÖ tarafından önerilen daha kısa tamamen oral tedavi rejimlerinin piyasaya sürülmesini hızlandırmaya çağıran ortaklarla bir harekete geçirme çağrısı yayınlayacak.
Bu yılki Dünya TB Günü teması, tüberküloza (TB) dikkat çekiyor ve 2030’a kadar tüberkülozu bitirmek ve dolayısıyla BM Sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmayı amaçlıyor: ‘Evet! Tüberküloz’u bitirebiliriz!’
2023 Dünya Tüberküloz Günü Ne Zaman?
Her yıl 24 Mart’ta küresel tüberküloz salgını (TB) ve buna yönelik çabalar hakkında halkı bilinçlendirmek, verem salgınını sona erdirme çabalarını hızlandırmak için “Dünya Tüberküloz Günü” kutlanıyor. Bu yıl ise Dünya Tüberküloz’la Mücadele Günü yada Dünya Verem Günü (World Tuberculosis Day) 24 Mart Cuma gününe denk geliyor.
Dünya Tüberküloz’la Mücadele Günü’nde tüm dünyada farkındalık yaratmak ve bağış toplamak için etkinlikler düzenleniyor.
- 2023 – 24 Mart Cuma
- 2024 – 24 Mart Pazar
- 2025 – 24 Mart Pazartesi
- 2026 – 24 Mart Salı
Mart, Tüberküloz Farkındalık Ayıdır. Tedavi edilebilir olmasına rağmen, Tüberküloz hala dünya çapında önemli bir ölüm nedenidir.
Tüberküloz Farkındalık için Kırmızı renk seçilmiştir. Tüberküloz Gününde bilincin artması ve farkındalığı yaymak amacıyla kırmızı renkte kurdele ve kıyafetler giyilir.
Verem haftası ne zaman 2023?
Tüberküloz (verem) hastalığı ile ilgili toplumun bilgilendirilmesi ve bu konuya dikkatinin çekilmesi amacıyla ülkemizde her yıl Ocak ayının ilk Pazar günü ile başlayan hafta “Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası” olarak belirlenmiştir.
TC Sağlık Bakanlığı ve İl Sağlık Müdürlükleri her yıl 2-8 Ocak tarihleri arasında Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası kapsamında ‘Hedefimiz Veremsiz Bir Türkiye!’ sloganı ile çalışmalar ve etkinlikler yürütüyor.
Tüberküloz Nedir ?
Sağlık Bakanlığı, Tüberküloz Dairesi Başkanlığı – Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından yapılan tanıma göre Tüberküloz (Verem); Mycobacterium tuberculosis complex’in yol açtığı, enfekte dokularda granülomların varlığı ile karakterize, başta akciğerler olmak üzere, solunum yolunu veya diğer organları tutabilen bir enfeksiyon hastalığıdır.
Tüberküloz hava yolu ile bulaşan, başta akciğerler olmak üzere tüm organları tutabilen bulaşıcı bir hastalıktır ve tüm dünyada ilk on ölüm sebebi arasında yer almaktadır.
TB’li birçok insan, hastalığa yakalandıklarını bile bilmiyor. Gizli tüberküloz, tek bir semptom olmadan yıllarca uykuda kalabilir. Bu nedenle, nasıl test edilip tedavi edileceğine dair farkındalığı yaymak önemlidir. Erken teşhis, herhangi bir hastalıkta, önleme için en iyi tedavidir.
Dünyada kaç verem hastası var?
2020’de dünya çapında tahminen 10 milyon kişi tüberküloza (TB) yakalandı. 5,6 milyon erkek, 3,3 milyon kadın ve 1,1 milyon çocuk. TB tüm ülkelerde ve yaş gruplarında mevcuttur.
Küresel olarak, TB insidansı yılda yaklaşık %2 oranında düşmektedir ve 2015 ile 2020 arasında kümülatif azalma %11 olmuştur. Bu, 2015 ve 2020 yılları arasında %20’lik azalmaya yönelik TB’yi Bitirme Stratejisi dönüm noktasına giden yolun yarısından fazlasıydı.
2020 yılında Türkiye’de tüberküloz insidansı 100.000 kişide 15 vakaydı. Türkiye’nin tüberküloz insidansı 2001’de 100.000 kişi başına 31 vakadan 2020’de 100.000 kişi başına 15 vakaya kademeli olarak düştü. (Tüberküloz insidansı, yeni akciğer hastalığı ya da akciğer kanseri olan, pozitif vakaları bulaştıran ve akciğer dışı tüberküloz vakalarının tahmini sayısıdır.)
Tüberküloza (TB), en sık akciğerleri etkileyen bakteriler (Mycobacterium tuberculosis) neden olur. Tüberküloz tedavi edilebilir ve önlenebilir.
Tüberküloz insandan insana hava yoluyla bulaşır. Akciğer tüberkülozu olan kişiler öksürdüklerinde, hapşırdıklarında veya tükürdüklerinde tüberküloz mikroplarını havaya dağılır. Bir kişinin enfekte olması için bu mikroplardan sadece birkaçını soluması yeterlidir.
Dünya nüfusunun yaklaşık dörtte biri bir Tüberküloz enfeksiyonuna sahiptir, bu da insanların TB bakterisi tarafından enfekte olduğu ancak (henüz) hastalığa yakalanmadığı ve hastalığı bulaştıramadığı anlamına gelir.
DSÖ Raporu : Tüberküloz kaynaklı ölümler on yıl sonra ilk defa yükseldi
Dünya Sağlık Örgütü’nden (DSÖ) yapılan açıklamada Koronavirüs salgını nedeniyle tedavisi mümkün olan bu hastalıkla mücadelede kat edilen mesafenin kaybedildiği vurgulandı.
DSÖ dünya genelinde 4,1 milyon kişide tüberküloz bulunmasına rağmen henüz hastalık tanısının konulmadığını tahmin ediyor. Bu sayı 2019 yılında 2,9 milyondu.
Tüberkülozdan ölenleri arasında 214 bin kişinin HIV pozitif olduğu rapor edildi. Sağlık kaynaklarının koronavirüsle mücadeleye yönlendirilmesi ve kısıtlamalar, ayrıca tedaviye erişimin zorlaşması nedeniyle türberkülozla mücadelede geriye gidildi.
En çok kim risk altında?
Tüberküloz çoğunlukla yetişkinleri en üretken yıllarında etkiler. Ancak tüm yaş grupları risk altındadır. Vakaların ve ölümlerin %95’inden fazlası gelişmekte olan ülkelerdedir.
Alkol kullanım bozukluğu ve tütün içimi verem hastalığı riskini sırasıyla 3,3 ve 1,6 kat artırır. 2020’de dünya çapında 0,74 milyon yeni Tüberküloz vakası alkol kullanım bozukluğuna ve 0,73 milyonu sigaraya bağlanabilir.
Belirtiler ve tanı
Aktif akciğer tüberkülozunun yaygın semptomları bazen balgamlı ve kanlı öksürük, göğüs ağrıları, halsizlik, kilo kaybı, ateş ve gece terlemeleridir. DSÖ, yüksek tanısal doğruluğa sahip oldukları ve TB ve ilaca dirençli TB’nin erken saptanmasında önemli gelişmelere yol açacağı için, TB belirti ve semptomları olan tüm kişilerde ilk tanı testi olarak hızlı moleküler tanı testlerinin kullanılmasını önermektedir. WHO tarafından önerilen hızlı testler, Xpert MTB/RIF Ultra ve Truenat testleridir.
Hastalık önleme her zaman sizinle başlar. Tüberküloz testi basittir ve bazen seyahat veya iş başvuruları için gereklidir.
Çoklu ilaca dirençli ve diğer dirençli TB formlarının ve HIV ile ilişkili TB’nin teşhis edilmesi karmaşık ve pahalı olabilir.
Özellikle çocuklarda tüberküloz tanısı koymak zordur.
Tedavi
Tüberküloz tedavi edilebilir bir hastalıktır. Aktif, ilaca duyarlı TB hastalığı, bir sağlık çalışanı veya eğitimli gönüllü tarafından hastaya bilgi ve destek sağlanan 6 aylık standart bir 4 antimikrobiyal ilaç tedavisi ile tedavi edilir. Böyle bir destek olmadan tedaviye uyum daha zordur.
Aktif bir verem hastalığınız varsa, muhtemelen altı ila 12 aylık bir süre boyunca antibakteriyel ilaçların bir kombinasyonu ile tedavi edilirsiniz. Aktif Tüberküloz için en yaygın tedavi, izoniazid INH’nin diğer üç ilaçla (rifampin, pirazinamid ve etambutol) kombinasyonudur.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre 2000 yılından bu yana, TB teşhis ve tedavisi ile tahminen 66 milyon hayat kurtarılmıştır.
Bu yazılarda ilginizi çekebilir;
- Dünya Kanser Günü
- Dünya Su Günü
- Dünya MS Günü
- 2 Nisan Otizm Farkındalık Günü
- Dünya Sağlık Günü
- Nadir Hastalıklar Günü
- Mart Ayı Belirli Gün ve Haftalar
