Dünya Uyku Günü Ne Zaman 2024?

Dünya Uyku Günü nedir, neden kutlanıyor? 2023 Dünya Uyku Günü ne zaman? Uyku gününün amacı ve tarihçesi nedir?

15 Mart 2024

0 1.653 6 dakika okuma süresi

Dünya Uyku Günü nedir, neden kutlanıyor? 2024 Dünya Uyku Günü ne zaman? Dünya Uyku Günü hangi gün? Uyku gününün amacı ve tarihçesi nedir? İlk kim tarafından oluşturuldu ve kutlandı? Peki uyku nedir, önemi ve anlamı nelerdir? Dünya uyku günü diye bir şey var mı?

Neden uyku gününü kutlarız? Dünya Uyku Günü’nü nasıl kutlarız? 2024 Dünya Uyku Günü teması nedir? Uyku neden bu kadar önemli? İşte 10 adımda sağlıklı ve kaliteli uyku önerisi ve işte sağlıklı bir uykunun altın kuralları…

Dünya Uyku Günü

Bugün Dünya Uyku Günü. Tabi ki kaliteli bir yaşam için kaliteli bir uyku şart! Her canlı, sağlıklı ve verimli bir gün geçirebilmek için uykuya ihtiyaç duyar.

Uyku; yaşamımızın üçte birini geçirdiğimiz, vücudumuzun fiziksel ve ruhsal olarak dinlendiği, yenilendiği, yeni bir güne hazırlandığı ve sağlıklı bir hayat için vazgeçilmez bir olgudur. Uluslararası uyku bozuklukları sınıflamasına göre 85 hastalığın yer aldığı uyku bozuklukları toplumda yaygın görülen bir sağlık problemidir.

Uyku sorunları yaşam süresini kısaltıyor. Yapılan araştırmalara göre ülkemizde de çokça görülen uyku sorunu, her 5 kişiden birinde görülüyor. Gece yeterli süre uyumasına rağmen gündüz uykulu olma şikayeti yaşıyor.

Sağlıklı ve düzenli bir uykunun önemine dikkat çekmek ve uyku bozuklukları konusunda farkındalık yaratmak amacıyla, Dünya Uyku Tıbbı Derneği (WASM) ve Dünya Uyku Federasyonu (WSF) tarafından kurulan Dünya Uyku Derneği öncülüğünde her yıl Mart ayının ikinci veya üçüncü Cuma günü (İlkbahar Ekinoksundan önceki) “Dünya Uyku Günü” olarak kutlanmaktadır.

Uyku Günü Teması Nedir?

Dünya Uyku Derneği (WSS) tarafından organize edilen Dünya Uyku Günü (World Sleep Day) 15 Mart 2024 Cuma günü “Uyku Sağlık İçin Gereklidir” tema ve sloganı ile kutlanıyor. Ulusal Uyku Vakfı tarafından belirlenen tema ve slogan, kaliteli uykunun insan sağlığı için çok önemli olduğunu vurgulamaya çalışıyor.

Bu yılki Dünya Uyku Günü’nün teması “Küresel Sağlık İçin Uyku Eşitliği” oldu. Tıpkı iyi yemek yemek ve egzersiz yapmak gibi, uyku da kişinin fiziksel, zihinsel ve sosyal refahı için temel oluşturan bir davranıştır.

Bununla birlikte, uyku henüz genel olarak sağlık için gerekli bir davranış olarak görülmemektedir. Dünya Uyku Günü, diğer binlerce uyku sağlığı uzmanı ve savunucusu ile birlikte uyku sağlığını geliştirmek için bir fırsattır.

Hep birlikte uyku sağlığını ve #DünyaUykuGünü’nü teşvik ettiğimizde birleşik çabamız, parçalarının toplamından daha büyüktür. Dünya Uyku Günü’nde uyku sağlığı hakkında bilgi verin ve uyku hakkındaki sohbeti yükseltmeye yardımcı olun!

Kaliteli uyku zihinsel sağlığın korunmasına nasıl yardımcı olur? Daha iyi uyku, insanların gün boyunca odaklanmasına nasıl yardımcı olabilir? Veya yorgunluk bizi fiziksel, zihinsel ve duygusal olarak nasıl yıpratabilir?

Bu nedenlerden ve uykunun insan sağlığı için çok önemli olduğu diğer birçok nedenden dolayı kaliteli uykunun önemini anlamaya ve uyku düzeni, uyku rahatsızlıkları gibi sorunlara dikkaç çekmek amacıyla çeşitli sağlık kuruluşları tarafından kampanyalar düzenleniyor.

Akciğer Sağlığı ve Yoğun Bakım Derneği (ASYOD), Dünya Uyku Günü kapsamında bir basın bildirisi yayımladı. Bu yıl ki sloganı “Küresel Sağlık İçin Uyku Eşitliği” olarak belirleyen ASYOD, “Dünya genelinde toplumların sağlığını iyileştirmek için uyku sağlığı eşitsizliklerini ele almalıyız.

Yıllara Göre Uyku Günü Temaları

2024 “Küresel Sağlık İçin Uyku Eşitliği”
2023 “Sağlık İçin Uyku Esastır”
2022 “Kaliteli Uyku, Sağlıklı Akıl, Mutlu Dünya”
2021 “Düzenli Uyku, Sağlıklı Gelecek”
2020 “Daha İyi Uyku, Daha İyi Yaşam, Daha İyi Gezegen”
2019 “Sağlıklı Uyku, Sağlıklı Yaşlanma”

Ne Zaman Kutlanıyor?

Dünya Uyku Günü, her yıl Mart Ekinoksundan önceki Cuma günü kutlanır. İlk yapılan kutlama 14 Mart 2008’de düzenlenmişti. Bu kutlamalarda, sağlıklı uyku araştırmaları, eğitim materyallerinin sunumlarını ve sergileri içeren etkinlikler dünya çapında ve çevrimiçi olarak gerçekleşmektedir.

2022 yılında düzenlenen olan “Dünya Uyku Günü” etkinlikleri ve kutlamaları 18 Mart Cuma Günü gerçekleştirildi. Bu yıl ise 21 Mart İlkbahar Ekinoksundan önceki 15 Mart 2024 Cuma gününe denk geliyor.

Her yıl Uyku Gününü içine alan hafta ise 1998’den bu yana Ulusal Uyku Vakfı tarafından Uyku Farkındalık Haftası olarak ilan edilmiştir.

Yıllara Göre Dünya Uyku Günü Tarihleri

2024 yılında Dünya Uyku Günü 15 Mart Cuma günüdür.

2024 – 15 Mart Cuma
2023 – 17 Mart Cuma
2022 – 18 Mart Cuma
2021 – 19 Mart Cuma
2020 – 13 Mart Cuma
2019 – 15 Mart Cuma

Dünya Uyku Günü’nü kim oluşturdu?

Yıllık farkındalık etkinliği, uyku tıbbı ve araştırma alanında çalışan ve okuyan bir grup özel sağlık hizmeti sağlayıcısı ve tıp topluluğu üyeleri tarafından başlatıldı. İlk defa kutlanan uyku gününün amacı, uyku sağlık hizmeti sağlayıcılarını dünya çapında uyku bilgilerini tartışmak ve dağıtmak için bir araya getirmekti.

Dünya Uyku Günü®, modern yaşam alışkanlıklarının sıklıkla tehlikeye attığı bir insan ayrıcalığı olarak uyku bilincini artırmak için oluşturulmuştur.

Uyku Günü’nün amacı nedir?

Uyku, hayatın o kadar normal bir parçası olarak gibi görünebilir ki, bunun hakkında konuşmak bile saçma gelebilir. İnsanların hayatlarının en sıradan, küçümsenen yönlerinden biri olabilir. Ancak tekrarlayan uyku sorunları olanlar için yeterince uyumak gerçek bir zorluk olabilir ve hayattaki diğer her şeyi etkileyebilir.

Uyku alanındaki tıbbi uzmanları ve araştırmacılar, uykunun kişisel sağlık ve esenlik için öncelik olacak kadar önemli olmadığı inancıyla tekrar tekrar gündeme geldi. Bu farkındalık etkinliğinin kurucuları, toplumun 7/24 akışıyla birleştiğinde sağlıklı uykunun önemini kutlamayı amaçlıyor.

Bu gün, uyku sorunu olanlar ve buna bağlı sağlık sorunu yaşayanları düşünmeyi ve yardım etmeyi amaçlamaktadır. Dünyanın her yerindeki insanları uykunun önemi konusunda eğitmenin yanı sıra, günlük yaşamlarında onlara yardımcı olacak değerli kaynaklar sağlayarak insanların uykuya bakışını ve uyku deneyimini değiştirmede faydalıdır.

2008’den beri düzenlenen Dünya Uyku Günü, doğru, sağlıklı ve yeterli uykuyu kutlayan ve ciddi uyku sorunları olanlara yardım etmeyi amaçlayan küresel bir farkındalık eylemi olarak oluşturuldu. Her yılın İlkbahar Ekinoksundan önceki Cuma günü kutlanan bu gün, dünya çapında 70’den fazla ülkenin katıldığı bir etkinlik olarak kutlanıyor.

10 adımda sağlıklı ve kaliteli uyku önerisi

Dünya Uyku Derneği (World Sleep Society) sağlıklı uyku için on ipucu önerisi derledi ve uyku hijyeni olarak tanımlanan bu önerileri çocuklar ve yetişkinler için şu şekilde sıraladı;

Bir yatma zamanı ve uyanma zamanı belirleyin.
Kestirme alışkanlığınız varsa 45 dakikalık gündüz uykusunu geçmeyin.
Yatmadan 4 saat önce aşırı alkol alımından kaçının ve sigara içmeyin.
Yatmadan 6 saat önce kafeinden uzak durun. (Buna kahve, çay ve birçok gazlı içecek ile çikolata dahildir.)
Yatmadan 4 saat önce ağır, baharatlı veya şekerli yiyeceklerden kaçının. Yatmadan önce hafif bir atıştırmalık kabul edilebilir.
Düzenli egzersiz yapın, ancak yatmadan hemen önce değil.
Rahat yatak takımları kullanın.
Uyumak için rahat bir sıcaklık ayarı bulun ve odayı iyi havalandırın.
Tüm dikkat dağıtıcı gürültüleri engelleyin ve mümkün olduğunca fazla ışığı ortadan kaldırın.
Yatağı uyku ve seks için ayırın. Yatağı ofis, çalışma odası veya dinlenme odası olarak kullanmayın.

Uykunun Önemi ve Faydası

Uyku, fiziksel sağlığınızda önemli bir rol oynar. Örneğin uyku, kalbinizin ve kan damarlarınızın iyileşmesi ve onarımı ile ilgilidir. Devam eden uyku eksikliği, artan kalp hastalığı, böbrek hastalığı, yüksek tansiyon, diyabet ve felç riskiyle bağlantılıdır.

Uyku aynı zamanda vücudunuzun kan şekeri seviyenizi kontrol eden hormon olan insüline nasıl tepki verdiğini de etkiler. Uyku eksikliği, normalden daha yüksek bir kan şekeri düzeyine neden olur ve bu da diyabet riskinizi artırabilir.

Uyku, sağlıklı büyümeyi ve gelişmeyi de destekler. Derin uyku, vücudu çocuklarda ve gençlerde normal büyümeyi destekleyen hormonu salgılaması için tetikler. Bu hormon ayrıca kas kütlesini artırır ve çocuklarda, gençlerde ve yetişkinlerde hücrelerin ve dokuların onarılmasına yardımcı olur. Uyku aynı zamanda ergenlik ve doğurganlıkta da rol oynar.

PLOS Medicine dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, günde 5 saat veya daha az uyuyan insanlar yaşlandıkça birden fazla sağlık sorunu yaşama riskiyle karşı karşıya kalıyor. Araştırma geceleri beş saat veya daha az uyuyan 50 yaş ve üzerindeki kişilerin, daha uzun gece uykusu alan akranlarına kıyasla yaşlandıkça birden fazla kronik hastalığa yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.

Bağışıklık sisteminiz sağlıklı kalmak için uykuya güvenir. Bu sistem vücudunuzu yabancı veya zararlı maddelere karşı korur. Devam eden uyku eksikliği, bağışıklık sisteminizin tepki verme şeklini değiştirebilir. Örneğin, uykunuz yetersizse, yaygın enfeksiyonlarla savaşmakta sorun yaşayabilirsiniz.

Uyku önemlidir çünkü vücudun kendini onarmasını, zinde ve yeni bir güne hazır olmasını sağlar. Yeterli dinlenme ayrıca aşırı kilo alımını, kalp hastalığını ve hastalık süresinin uzamasını önlemeye yardımcı olabilir.