Dünya İnsani Yardım Günü 2025

Dünya İnsani Yardım Günü ne zaman, hangi güne denk geliyor? Türkiye’de ne zaman kutlanıyor? İnsani Yardım Tarihçesi nedir? İnsani Yardım ne demek? İnsani Gün anlamı nedir? Dünya İnsani Yardım Günü nasıl başladı? Dünya İnsani Yardım Günü neden kutlanır? İnsani Yardım Günü’nü kim başlattı, icat etti ve ilk ne zaman kutlandı?

19 Ağustos Dünya İnsani Yardım Günü’nde ne oldu? 2025 Dünya İnsani Yardım Günü teması nedir? Dünyanın en insani ülkesi hangisidir? Hümanizm, insancılık, insani yaklaşım ne demektir?

İşte Dünya İnsani Yardım Gününün kısa tarihçesi ve dünya genelinde ortak etkinlikleri hakkında genel bilgiler, insani yardım ve insanlık sözleri, alıntıları…

Dünya İnsani Yardım Günü

19 Ağustos Dünya İnsani Yardım Günü, tüm dünyadaki insani yardım çalışmalarını ve çalışanlarını onurlandırıyor. BM tarafından 2009 yılında kurulan bu gün, Irak’taki Birleşmiş Milletler karargahının bombalanmasının yıldönümünü anıyor.

19 Ağustos 2003’te Irak’ın Bağdat kentindeki Canal Otel’e bombalı saldırı düzenlendi ve aralarında BM Genel Sekreteri’nin Irak Özel Temsilcisi Sergio Vieira de Mello’nun da bulunduğu 22 insani yardım çalışanı hayatını kaybetti.

Beş yıl sonra, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 19 Ağustos’u Dünya İnsani Yardım Günü (WHD – World Humanitarian Day) olarak belirleyen bir kararı kabul etti.

Çatışma bölgelerinde veya doğal afetlerin harap ettiği bölgelerde yaşayan işçiler özellikle savunmasızdır. İnsani yardım çalışanları, dünyanın her yerinde acı çeken insanlara hayat kurtaran yardım sağlıyor. Dolayısıyla İnsani Yardım Günü, hayatlarını feda eden ve çalışmaları sırasında yaralanan binlerce insani yardım çalışanını anıyor.

2021’de bir noktada 26 ülkede 235 milyon insanın insani yardıma ihtiyacı olduğunu biliyor muydunuz? Bu, bir anmadır ve ihtiyacı olan insanlara destek ve koruma sağlamak için hizmetlerine devam eden tüm işçileri onurlandırma günüdür.

İnsanlar nerede ve ne zaman ihtiyaç duyarsa, onlara yardım eden başkaları da vardır. Onlar etkilenen insanların kendileridir – bir afet olduğunda her zaman ilk müdahaleyi onlar ederler- ve iyileştiklerinde onları destekleyen küresel bir topluluktur. Bu insanlar gündemden ve manşetlerden uzak, acıları dindirmek ve umut getirmek için bir araya geliyorlar.

Dünya İnsani Yardım Günü kampanyası acil sağlık, barınma, gıda, koruma, su ve çok daha fazlasını sunan binlerce gönüllüye, profesyonele ve krizden etkilenen kişiye ışık tutuyor.

Bu yılki İnsani Yardım Günü (World Humanitarian Day) için, ihtiyacı olan ve onlara yardım edenlerin hikayelerini anlatmak için Birleşmiş Milletler tarafından dijital sanat kullanılacak. Kampanyanın merkezinde, insani yardım çalışmalarının genişliğini ve derinliğini gösteren ve toplu olarak daha geniş insani yardım köyünü simgeleyen, güzel bir şekilde resmedilmiş bir dizi yardım çalışanı profili yer alması planlanıyor.

“Çok adaletsiz bir dünyada yaşadığımızda, muhalif olmalısınız.” – Nawal El Saadawi, Mısırlı feminist, yazar ve psikiyatrist

Dünya İnsani Yardım Günü Ne Zaman?

Yardım çalışanlarının özveri ve insanlığa hizmet etme kararlılığı her yıl 19 Ağustos Dünya İnsani Yardım Günü’nde kutlanıyor. Günün koordinasyonunu BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) üstleniyor.

• 2025 – 19 Ağustos Salı
• 2026 – 19 Ağustos Çarşamba

Bu gün, Irak’ın Bağdat kentindeki Canal Hotel’e düzenlenen ve Irak’taki baş insani yardım görevlisi Sergio Vieira de Mello da dahil olmak üzere 22 kişinin ölümüne yol açan 19 Ağustos 2003 tarihli bombalı saldırının anısına belirlenmiştir. 2009 yılında, BM Genel Kurulu (UNGA) günü Dünya İnsani Yardım Günü olarak resmileştirmiştir.

İnsani Yardım Günü, özellikle savaş, doğal afet, mülteci krizleri veya herhangi bir insani krizle karşı karşıya kalan topluluklara yardım eli uzatan bireyler ve organizasyonları onurlandırır. Bu gün, aynı zamanda yardım organizasyonları, gönüllüler ve sosyal hizmet sağlayıcıları tarafından insani yardımın yayılması, öneminin anlaşılması ve gelecekteki yardımların etkili bir şekilde organize edilmesi için farkındalık yaratılmasına katkıda bulunur.

“Değişimin bir gecede olmasını beklemeyin, her zaman görünür olmasa da düşündüğünüzden daha fazla etki yapar.” – Emma Watson

İnsani Yardım Günü Tarihçesi

Dünya İnsani Yardım Günü, hayatlarını insani amaçlar için çalışmaya adayan insani yardım çalışanlarını tanıyan bir günden daha fazlasıdır. Bunların hayatımızı çok daha kolay ve güvenli hale getiren insanlar olduğunu bize hatırlatmanın ve küresel kriz zamanlarında etkilenen insanlara yardım etmek için hayatlarını ortaya koyan yardım çalışanlarının çabalarını takdir etmenin bir günüdür.

Tarihte ilk Küresel Yardım Çabası 1876 yılında, yaklaşık 10 milyon insanı öldüren Büyük Kuzey Çin Kıtlığı sırasında başlamıştı.

Küresel anlamda İnsani Yardım Günü, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 2003 yılında Birleşmiş Milletler Bağdat genel merkezinin bombalanmasında Sérgio Vieira de Mello da dahil olmak üzere 22 BM yardım görevlisinin ölümünün anısına kuruldu.

Sérgio Vieira de Mello, 34 yılı aşkın bir süredir çeşitli BM insani ve siyasi programlarında çalışan Brezilyalı Birleşmiş Milletler diplomatıydı. Ayrıca, Dünya İnsani Yardım Günü’nün atanması için taslak hazırlamak için yorulmadan çalışıyordu.

19 Ağustos 2003’te BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Genel Müsteşarlık ve Birleşmiş Milletler Irak Özel Temsilcisi olarak görev yaptığı sırada Irak’ta Kanal Oteli’ne düzenlenen bombalı saldırıda diğer 21 meslektaşıyla birlikte hayatını kaybetti. Ölümünden önce, BM Genel Sekreteri için muhtemel bir aday olarak görülüyordu.

Farkındalık yaratmak Sérgio’nun kampanyasının önemli bir yönüydü; Dünya ülkelerinde ve çatışma olmayan bölgelerde yaşayanların savaşın yıktığı alanlarda farklı bir bakış açısı kazanmalarını sağlamak için elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyordu.

Bu trajik olaydan sonra, Sérgio Vieira Mello Vakfı ve de Mello’nun ailesi, hem Cenevre hem de New York masalarında Fransa, İsviçre, Japonya ve Brezilya Büyükelçileri ile yakın bir şekilde çalıştı ve BM Genel Kurul aracılığıyla özel bir gün ayırmak için taslağı önerdi.

2009 yılında, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu resmen ilk Dünya İnsani Yardım Günü’nü başlattı. 2010 yılında Birinci Dünya İnsani Günü’nün ilk teması, ‘Biz İnsani İşçiyiz’ olarak belirlendi ve kutlandı.

2019’da en az 483 yardım personeli kaçırıldı, saldırıya uğradı veya öldürüldü ve 2020’de COVID-19 salgını sırasında durum daha iyi değildi.

Birleşmiş Milletler her yıl bir tema ile Dünya İnsani Yardım Günü’nü kutluyor. Tema, krizlerden etkilenen insanların hayatta kalması, esenliği ve haysiyeti ile insani yardım çalışanlarının güvenliği için farkındalığı artırmak ve geliştirmek için insani ekosistemdeki tüm insanları bir araya getiriyor.

Dünyayı yoksullar ve evleri ve geçim kaynakları savaş tehdidi altında olanlar için daha iyi bir yer haline getirmek için her gün özverili bir şekilde hizmet eden Sérgio gibi cesur yardım görevlilerini onurlandırıyor.

Dünya İnsani Yardım Günü’nün 2010 yılındaki ilk kutlaması ‘İnsan Irkı’ temalıydı. Tema, küresel iklim değişikliği acil durumuyla ilgili konuları vurgulamayı amaçladı. Ayrıca, dünyanın en savunmasız insanlarının iklim acil durumunun acil sonuçlarını vurguladı ve onların refahı için farkındalık yarattı.

Birleşmiş Milletler, bu özel günü her yıl belirli bir tema etrafında kutlamaktadır. 2025 yılı için tema, küresel krizlere ve bunlara çözüm üretmeye yönelik yardım çabalarına odaklanmaktadır.

İnsani Yardım Çabaları Neden Önemlidir?

• Dünyada milyonlarca kişi her gece yatağa aç giriyor. 2018 Küresel Açlık Endeksi’ne göre, yaklaşık dokuz kişiden biri her gece açlıktan ölüyor.
• Küresel olarak 65,6 milyon kişi yerinden edildi. Bu dünya genelinde ortalama olarak her 113 kişiden birinin bugün zorla yerinden edilmiş olduğu anlamına geliyor.
• Doğal afetler milyonları etkiliyor. 2016 yılında 204 milyon insan bir şekilde doğal afetlerden etkilendi.
• Temiz su dünyanın bazı bölgelerinde bir lüks olmaya devam ediyor. Günümüzde hala iki milyardan fazla insanın evinde sıhhi suya erişimi yok.
• Kızlar hala okula gitmiyor. Dünya Bankası, 6-17 yaşları arasında okula kayıtlı olmayan 130 milyon kız çocuğu olduğunu tahmin ederken, Üçüncü Dünya ülkelerinde kızların okula gitmeleri engelleniyor.

İnsani Yardım Günü’ne Özel Gerçekler ve Rakamlar

• 2021’de 460 yardım görevlisi saldırıya uğradı: 140’ı öldü, 203’ü yaralandı ve 117’si kaçırıldı.
• Ölen yardım çalışanlarının %98’i ulusal personel ve %2’si uluslararası (gurbetçi) personeldi – yarısından fazlası (%53) ulusal STK personeliydi.
• Şiddetin çoğu Güney Sudan, Afganistan ve Suriye’de gerçekleşti.
• Roket saldırılarının ve bombardımanların sivilleri ve yardım sağlayıcıları eşit derecede tehdit ettiği Ukrayna’daki savaş nedeniyle 2022’de kayıpların önemli ölçüde artması bekleniyor.
• Birleşmiş Milletlerin Yemen 2021 İnsani İhtiyaçlara Genel Bakış raporuna göre, 20,7 milyon kişinin (nüfusun %67’si) insani yardıma ihtiyacı olduğunu tahmin ediyor ve bunların 12,1 milyonunun acil ihtiyaç içinde olduğu tahmin ediliyor ve bu da Yemen’i dünyadaki en büyük insani kriz haline getiriyor.
• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın verilerine göre, Türkiye’deki sosyal yardımla yaşayan hane sayısı 2018 yılından bu yana artış göstererek 2024’ün ilk yarısında 3,7 milyonu aştı. 2018 yılında 2 milyon 588 bin olan bu rakam, son altı yılda büyük bir sıçrama yaptı.

Dünya İnsani Yardım Günü Neden Önemlidir?

İnsani yardım çalışanları, yabancıların acılarını hafifletmek için çatışma bölgelerine ve afet bölgelerine seyahat ederek kendilerini tehlikeye atan yaşayan en kahraman ve onurlu insanlardan bazılarıdır. Bu harika çalışmaya rağmen, bu işçiler nadiren, bazen kendi güvenlikleri için kamuya açık olarak kabul edilirler. Dünya İnsani Yardım Günü, bu yiğit dava uğruna kaç canın kaybedildiğinin ciddi bir hatırlatıcısıdır ve aynı zamanda şu anda bu gerekli ama sıklıkla tehlikeli işi yapan işçilerin bir kutlamasıdır.

Bir meslek olarak “insani yardım görevlisi” çok popüler bir meslek değildir. Basitçe söylemek gerekirse, zorlu bölgelerde asla yeterli insani yardım çalışanı olamaz. Her yıl milyonlarca insan hem doğal hem de insan kaynaklı afetler sonucu insani yardıma ihtiyaç duymaktadır. Dünya İnsani Yardım Günü, zamanlarını özverili bir şekilde verebilen insani yardım çalışanlarına artan ihtiyacı hatırlatır.

Dünya İnsani Yardım Günü’nün büyük bir kısmı, insani konularda uluslararası işbirliği ihtiyacına önem veriyor. İnsani yardım çalışanları kendi ülkelerindeki insanlara yardım ediyor olabilir veya başka bir yerde ihtiyacı olanlara yardım etmek için gönderilebilirler. Uluslararası işbirliği, acı çekenlere yardım etmelerini sağlarken insani yardım çalışanlarının güvenliğini sağlamak için çok önemlidir.

İnsani yaklaşım nedir?

Hümaniterlik veya hümanism, insani değerlerin ve haysiyetin önemini vurgular. İnsanların sorunları bilim ve akıl kullanarak çözebileceklerini öne sürer. Hümanizm, dini geleneklere bakmak yerine, insanların iyi yaşamalarına, kişisel gelişimlerine ulaşmalarına ve dünyayı daha iyi bir yer haline getirmelerine yardımcı olmaya odaklanır.

“İnsani olmak”, dünyanın herhangi bir yerinde acı çeken ve hayat kurtaran insanlara yardım etmek demektir. Dolayısıyla insani yardım, sorumluluk sahibi olmayı, diğer insanların yaşam koşullarının bilincinde olmayı ve ayrım gözetmeksizin ihtiyaç temelinde onlara yardım etmeyi gerektirir.

İnsancıl olmak, insani değerlere sahip olmak ve ırk, etnik köken, din ve sosyal statü ne olursa olsun paylaştığımız tüm insani durumları anlamak demektir. Ortak insani hedefler için çalışmak ve insanların saygı ve haysiyetle desteklenmesini sağlamaktır.

“Olduğun yerde birazcık iyilik yap; dünyayı alt üst eden şey, bu küçük iyiliklerin bir araya gelmesidir.” – Archbishop Desmond Tutu

Başka birinin hayatını olumlu yönde değiştirdiğinizde ve içindeki karanlığı aydınlattığınızda, sizi hatırlayarak daha güçlü ve daha yaratıcı olmaları için ilham vermiş olursunuz.

“İnsanların acısını azaltabilir ve onlara yardım edebilir ve ayrıca uzun süreli değişim yaratmaya yardımcı olabilirsiniz.”

“İnsanlığa olan inancını kaybetmemelisin. İnsanlık bir okyanustur; Okyanusun birkaç damlası kirliyse, okyanus kirlenmez.” – Mahatma Gandi

“Yoksulluğun üstesinden gelmek bir hayır işi değil, bir adalet eylemidir. Kölelik ve Apartheid (ırkçılık) gibi, yoksulluk da doğal değildir. İnsan yapımıdır ve insanların eylemleriyle üstesinden gelinebilir ve ortadan kaldırılabilir. Bazen harika olmak bir nesle düşer. SİZ o harika nesil olabilirsiniz.” – Nelson Mandela

Dünyanın en insani ülkesi hangisidir?

Dünyada en çok insani yardım yapan ülkeler hangileri? 

5 Ağustos 2022 tarihli Statista Araştırma Departmanı tarafından yayınlanan rapora göre 2021’de ABD hükümeti dünya çapında insani yardım için 8,2 milyar ABD dolarının üzerinde bağışta bulundu. Almanya yaklaşık 1,8 milyar doları ile onu takip ederken, Birleşik Krallık yaklaşık 0,8 milyar doları bağışta bulunmuştur.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir;

• 10 Temmuz Dünya Hukuk Günü
• Dünya Adil Ticaret Günü 
• Dünya Mülteci Günü
• İnsan Hakları Günü
• Uluslararası İnsani Dayanışma Günü