Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü

Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü hakkında detaylı bilgi edinin! Kadınların ve kız çocuklarının bilimdeki önemini keşfedin,

11 Şubat 2025

0 4 5 dakika okuma süresi

Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü anlamı nedir, ne zaman ve neden kutlanır? Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü’nün amacı nedir, nasıl ortaya çıktı, tarihçesi nedir? Bilim Kadınları Günü nasıl kutlanır?

Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü hakkında detaylı bilgi edinin! Kadınların ve kız çocuklarının bilim alanındaki önemini keşfedin, cinsiyet eşitliğini destekleyin ve bilimde fırsat eşitliğini kutlayın.

Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü

Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü, her yıl 11 Şubat tarihinde kutlanan ve bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanlarında kadınların ve kız çocuklarının rolünü vurgulayan bir gündür. Bu özel gün, kadınların bilimsel çalışmalara katılımını teşvik etmeyi, cinsiyet eşitsizliğini azaltmayı ve bilimde toplumsal cinsiyet dengesini sağlamayı amaçlar.

Tarihçe:

Tarih boyunca bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) disiplinlerinin her seviyesinde bilimde önemli bir cinsiyet farkı devam etmiştir. Önceki on yıllarda ilerleme kaydedilmiş olsa da, kadınlar bilim disiplinlerinde hala yeterince temsil edilmemektedir.

Birleşmiş Milletler, cinsiyeti önemli ölçüdeki yetersiz temsilin ardındaki temel sorun olarak görmektedir, çünkü cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlendirilmesi dünyanın ekonomik kalkınmasına önemli bir katkı sağlayabilir. Ayrıca Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi’nin tüm hedef ve amaçlarına yönelik ilerlemeye de katkıda bulunur.

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 22 Aralık 2015 tarihinde kabul edilmiştir.
Bu günün amacı, bilimde kadınların ve kız çocuklarının karşılaştığı engellere dikkat çekmek ve onları bilimsel kariyerlere yönlendirmektir.

Bilim ve cinsiyet eşitliği, uluslararası olarak kabul görmüş kalkınma hedeflerine ulaşmamızı sağlayan önemli faktörlerdir. Küresel topluluklar, son birkaç on yılda kadınları ve kızları bilime önemli ölçüde ilham vermiş ve dahil etmiştir.

Amaçlar:

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Bilim ve teknoloji alanlarında kadınların temsilini artırmak.
Farkındalık Yaratmak: Kadınların bilimdeki başarılarını vurgulamak ve rol modeller oluşturmak.
Eğitim Fırsatları: Kız çocuklarına bilimsel eğitim ve kariyer fırsatları sunmak.
Engelleri Kaldırmak: Bilimde cinsiyet ayrımcılığı ve önyargıları ortadan kaldırmak.

Neden Önemli?

Dünya genelinde bilim ve teknoloji alanlarında kadınların temsili hala düşük seviyelerdedir.
Kadınlar, özellikle mühendislik ve teknoloji gibi alanlarda azınlıkta kalmaktadır.
Kız çocukları, erken yaşlarda bilimsel alanlara yönlendirilmediğinde bu alanlarda kariyer yapma şanslarını kaybedebiliyor.
Bilim ve teknolojide kadınların temsilini artırmayı hedefler.
Kız çocuklarını STEM alanlarında kariyer yapmaya teşvik eder.
Cinsiyet eşitsizliği ve fırsat eşitsizliklerine dikkat çeker.
Kadın bilim insanlarının başarılarını kutlar ve görünürlüğünü artırır.

Etkinlikler:

BM ve diğer kuruluşlar tarafından dünya çapında seminerler, konferanslar ve atölye çalışmaları düzenlenir.
Okullarda ve üniversitelerde bilimsel etkinlikler ve farkındalık kampanyaları yapılır.
Kadın bilim insanlarının başarı hikayeleri paylaşılır.

Türkiye’de Durum:

Türkiye’de özellikle son yıllarda kadınların bilim ve teknoloji alanlarında daha fazla rol almasını teşvik eden politikalar ve projeler yürütülmektedir. Tübitak, üniversiteler, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları, kadın bilim insanlarını destekleyen burslar, mentorluk programları ve araştırma fonları sunmaktadır. Ancak tüm bu teşviklere rağmen, kadınların STEM alanlarındaki oranının artırılması ve cinsiyet kalıplarının yıkılması için daha fazla çabaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Türkiye’de de bilimde kadınların rolünü artırmaya yönelik çeşitli projeler ve eğitim programları yürütülmektedir.
TÜBİTAK gibi kurumlar, kadın araştırmacıları destekleyen programlar sunmaktadır.

Bu gün, bilimde kadınların ve kız çocuklarının güçlendirilmesi için küresel bir çağrı niteliğindedir. Bilimde cinsiyet eşitliği, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için de kritik bir öneme sahiptir.

2025 Teması

Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü teması “Bilimde Kadınlar İçin Bir Gelecek İnşa Etmek” olarak belirlendi.

Bu tema, kadınların ve kız çocuklarının bilimsel alanlarda daha fazla temsil edilmesini ve desteklenmesini amaçlamaktadır. Birleşmiş Milletler’in bu özel günle ilgili sayfasında, kadınların ve kız çocuklarının bilim ve teknoloji topluluklarındaki kritik rolüne dikkat çekilmekte ve katılımlarının güçlendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Bu tema çerçevesinde, dünya genelinde çeşitli etkinlikler ve programlar düzenlenerek, kadınların bilimdeki rolü ve önemi üzerine farkındalık artırılmaktadır. Örneğin, İspanya’nın Soto del Real kasabasında, kız çocukları arasında bilimsel kariyerleri teşvik etmek amacıyla interaktif atölyeler ve söyleşiler düzenleniyor.

Bilim ve teknoloji, insanlığın geleceğini şekillendiren en önemli alanlardan biri. Ancak, kadınların bilimsel araştırmalarda ve STEM (bilim, teknoloji, mühendislik, matematik) alanlarında yeterince temsil edilmemesi, potansiyelin tam anlamıyla ortaya çıkmasını engelliyor. Bilimde kadınlar için bir gelecek inşa etmek, yalnızca kadınların bilimsel katkılarını artırmakla kalmaz, aynı zamanda toplumun genel kalkınmasını da destekler.

2025 Bilimde Kadınlar ve Kız Çocukları Uluslararası Günü Ne Zaman?

Her yıl olduğu gibi 11 Şubat 2025 tarihinde kutlanacaktır. Bu özel gün, bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanlarında kadınların ve kız çocuklarının rolünü vurgulamak ve onları bu alanlara teşvik etmek amacıyla Birleşmiş Milletler (BM) tarafından belirlenmiştir.

11 Şubat’ta kutlanan Uluslararası Bilimde Kadınlar ve Kız Çocukları Günü, UNESCO ve UN-Women tarafından kurumlar ve sivil toplum kuruluşlarının iş birliğiyle yürütülmektedir.

2025 – 11 Şubat Salı
2026 – 11 Şubat Çarşamba
2027 – 11 Şubat Perşembe
2028 – 11 Şubat Cuma
2029 – 11 Şubat Pazar

2025, Bilimde Kadınlar ve Kız Çocuklarının Uluslararası Günü’nün (IDWGS) 10. yıl dönümü ve Pekin Deklarasyonu ve Platformu’nun 30. yıl dönümüdür.

Bilimde cinsiyet stereotipi nedir?

Bilimde cinsiyet stereotipi, toplumda bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) alanlarının belirli bir cinsiyete (genellikle erkeklere) daha uygun olduğu yönündeki kalıplaşmış inanç ve önyargılardır. Bu stereotipler, kadınların ve kız çocuklarının bilimsel alanlara katılımını engelleyebilir ve onların bu alanlardaki potansiyellerini sınırlayabilir.

Bilimde Cinsiyet Stereotiplerinin Örnekleri:

“Bilim erkek işidir”:
- Toplumda bilimsel alanların erkeklere daha uygun olduğu düşüncesi yaygındır. Bu inanç, kadınların bilimsel kariyerlere yönelmesini engelleyebilir.
“Kadınlar matematikte ve teknolojide başarısızdır”:
- Matematik, mühendislik ve teknoloji gibi alanların kadınlar için “zor” veya “uygunsuz” olduğu yönündeki önyargılar, kız çocuklarının bu alanlara ilgi duymasını engelleyebilir.
“Kadınlar duygusaldır, bilim soğuk ve mantıksal bir alandır”:
- Bu tür stereotipler, kadınların bilimsel düşünceye uygun olmadığı gibi yanlış bir algı yaratır.
“Kadınlar liderlik ve karar verme pozisyonlarına uygun değildir”:
- Bilimsel araştırmalarda liderlik pozisyonlarının erkeklere daha uygun olduğu düşüncesi, kadınların bu pozisyonlara ulaşmasını zorlaştırır.

Bilmeniz Gereken 5 Bilim Kadını

Tarih boyunca bilim dünyasına önemli katkılarda bulunan birçok kadın olmasına rağmen, birçoğu hak ettiği tanınırlığı görememiştir. İşte bilmeniz gereken 5 bilim kadını ve onların bilime yaptıkları olağanüstü katkılar:

1. Marie Curie (1867-1934)

Alanı: Fizik ve Kimya
Katkıları:
- Radyoaktivite alanında öncü çalışmalar yaptı.
- Polonyum ve radyum elementlerini keşfetti.
- Nobel Ödülü alan ilk kadın ve aynı zamanda iki farklı alanda (Fizik ve Kimya) Nobel kazanan tek bilim insanıdır.
- Radyasyonun tıpta kullanımının temellerini attı.

2. Rosalind Franklin (1920-1958)

Alanı: Biyofizik ve X-ray Kristalografisi
Katkıları:
- DNA’nın yapısını ortaya çıkaran X-ray görüntülerini elde etti.
- James Watson ve Francis Crick, DNA’nın çift sarmal yapısını Franklin’in çalışmalarından yararlanarak keşfetti, ancak Franklin’in katkıları uzun süre yeterince tanınmadı.
- Ayrıca virüsler ve kömür yapısı üzerine önemli çalışmalar yaptı.

3. Ada Lovelace (1815-1852)

Alanı: Matematik ve Bilgisayar Bilimi
Katkıları:
- Dünyanın ilk bilgisayar programcısı olarak kabul edilir.
- Charles Babbage’ın Analitik Makinesi için algoritmalar yazdı.
- Bilgisayar biliminin temellerini atarak, modern programlama kavramlarının öncüsü oldu.

4. Lise Meitner (1878-1968)

Alanı: Nükleer Fizik
Katkıları:
- Nükleer fisyonun (atom çekirdeğinin bölünmesi) keşfine öncülük etti.
- Otto Hahn ile birlikte çalıştı, ancak Nobel Ödülü sadece Hahn’a verildi. Meitner’in katkıları sonradan tanındı.
- Bilim dünyasında kadınların karşılaştığı zorluklara rağmen, nükleer fizikte çığır açan bir isim oldu.

5. Katherine Johnson (1918-2020)

Alanı: Matematik ve Uzay Bilimi
Katkıları:
- NASA’da çalışan bir matematikçi ve “Hidden Figures” (Gizli Figürler) olarak bilinen ekibin bir parçasıydı.
- Apollo 11’in Ay’a inişi ve John Glenn’in uzay uçuşu gibi önemli projelerde hesaplamalar yaptı.
- Irkçılık ve cinsiyet ayrımcılığına rağmen, uzay yarışında kritik bir rol oynadı.

Bonus:

Türkiye’den Bir Bilim Kadını: Prof. Dr. Bilge Yıldız

Alanı: Malzeme Bilimi ve Nükleer Mühendislik
Katkıları:
- MIT’de profesör olan Bilge Yıldız, enerji depolama ve dönüşüm sistemleri üzerine çığır açan çalışmalar yapıyor.
- Özellikle yakıt hücreleri ve bataryaların daha verimli hale getirilmesi konusunda önemli buluşlara imza attı.

Remziye Hisar (1902-1992):

Türk kimyager Remziye Hisar, Sorbonne Üniversitesi’nden mezun olan ilk Türk kadınıdır.
Metafosfatlar ve Türk bitkileri üzerine yaptığı araştırmalarla tanınır. Türkiye’de çeşitli üniversitelerde akademik pozisyonlarda bulunmuş ve bilimsel makaleler yayımlamıştır. Ayrıca, ünlü fizikçi Feza Gürsey’in annesidir.

Bu kadınlar, bilim dünyasında cinsiyet eşitsizliğine ve önyargılara rağmen büyük başarılara imza atmış, gelecek nesillere ilham kaynağı olmuştur. Onların hikayeleri, bilimde kadınların rolünün ne kadar kritik olduğunu göstermektedir ve gelecekteki araştırmalara ilham kaynağı olmuştur.

Sonuç: Kadınlarla Daha Aydınlık Bir Gelecek

Bilimde daha fazla kadının yer alması, yalnızca kadınlar için değil, tüm insanlık için kazanımlarla doludur. Cinsiyet eşitliği sağlandığında, toplumun tüm bireyleri potansiyellerini tam anlamıyla ortaya koyma şansı bulur. Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü, bu vizyon doğrultusunda toplumlara umut ve ilham vermektedir.

Unutulmamalıdır ki bilimdeki çeşitlilik, sadece laboratuvarlarda değil, evrensel sorunlara çözümler üretme sürecinde de başlıca bir gerekliliktir. Kadınların bilime katılımını artırmak ve kız çocuklarını bu alanda cesaretlendirmek, daha adil, eşit ve sürdürülebilir bir geleceğin anahtarıdır.

Bu yazılar da ilginizi çekebilir;