Mevlana Tasavvuftaki Dört Kapısı

Mevlana tasavvuftaki dört (4) kapısı ve makamları, tarikat kapısı, hakikat kapısı olan “dövene elsiz, sövene dilsiz, derviş gönülsüz gerek” sözü

Mevlana Tasavvuftaki Dört Kapısı

Eski bir Sufi geleneği, ancak sözlerimiz dört kapıdan geçmeyi başardıktan sonra konuşmamızı öğütler. Tasavvufta 4 kapı vardır ve her kapının da 10 makamı bulunur.

Mevlana Hazretleri Tasavvuftaki Kapılar 4’e ayırır:

1- Şeriat kapısı 

2- Tarikat Kapısı 

3- Marifet Kapısı

4- Hakikat Kapısı 

bu kapılar birer birer geçilerek hakikate ulaşılır.

“Dövene elsiz, sövene dilsiz, Derviş gönülsüz gerek.” sözünü tasavvufun hakikat kapısından geçenler söyler.

Tasavvufta 4 kapı hikayesi

Batıda Semazenler olarak bilinen Mevlevilik, 13. yüzyılda Mevlana Rumi tarafından kurulmuştur. Bugün kültürel bir kardeşlik olarak yaşayan Mevlevilik ritüeli, Müslüman dervişlerin Allah’a dua transı halinde yaptıkları ciddi bir dini ritüeldir.

Öğrencilerinden biri Mevlana’ya sormuş. “Efendim, bu 4 kapı meselesini ben pek anlayamıyorum, bana anlayabileceğim bir dille anlatır mısınız?”

“Şimdi bak, karşı medresede dersini çalışan dört kişi var, hepsi rahlelerine eğilmiş, sen git, bunların hepsinin ensesine bir şamar at, sonra gel sana anlatayım.”

Adam gitmiş, birincinin ensesine bir tokat aşketmiş. Tokadı yiyen, derhal ayağa kalkıp, arkasını dönmüş, daha kuvvetli bir tokatla hasmını yere yıkmış. Öğrenci dayağı yemiş, geri dönecek ama, hocasına itaatı olduğu için, Yaradana güvenip, ikinciye de bir tokat aşketmis.

O da derhal ayağa kalkıp, elini kaldırmış, tam tokadı vuracak iken, vazgeçip, yerine oturmuş. Öğrenci devam ederek, üçüncüye de bir tokat atmış. Üçüncü şöyle bir kafasını çevirip baktıktan sonra, çalışmasına devam etmiş. Dördüncü, tokadı yemesine rağmen, hiç oralı bile olmadan çalışmasına devam etmiş.

Öğrenci Mevlana’ya dönmüş, olanları anlatmış. Mevlana; “İşte sana istediğin örnekler”;

• Birincisi; şeriat kapısını geçememiş biri idi. Şeriatta “kısasa kısas” olduğu için, tokadı yeyince kalktı, aynısını sana iade etti.

• İkincisi; tarikat kapısındadır, tokadı yeyince o da kalktı, tam tokadı iade edecekti ki, tarikat öğretisinde verdiği söz aklına geldi. “Sana kötülük yapana bile iyilik yap”, onun için döndü, yerine oturdu.

• Üçüncüsü; marifet kapısına kadar gelmiştir, “iyinin ve kötünün tek Yaradan’dan geldiğini bilir ve inanır”. Yaradan bu kötülüğe hangi iblisi alet etti diye merakından şöyle bir dönüp baktı.

• Dördüncüsü; hakikat kapısını da geçmiştir, “iyinin ve kötünün tek sahibi olduğunu bilir”, onun için dönüp bakmadı bile.

Şeriat kapısının makamları:

1. İman etmek,
2. İlim ögrenmek,
3. Ibadet etmek,
4. Haramdan uzaklasmak,
5. Ailesine faydali olmak,
6. Cevreye zarar vermemek,
7. Peygamberin emirlerine uymak,
8. Sefkatli olmak,
9. Temiz olmak ve
10.Yaramaz islerden sakinmak.

Tarikat kapisinin makamlari

1. Tövbe etmek,
2. Mürsidin ögütlerine uymak,
3. Temiz giyinmek,
4. Iyilik yolunda savasmak,
5. Hizmet etmeyi sevmek,
6. Haksizliktan korkmak,
7. Ümitsizlige düsmemek,
8. Ibret almak,
9. Nimet dagitmak ve
10.Özünü fakir görmek

Marifet kapısının makamları

1. Edepli olmak,
2. Bencillik, kin ve garezden uzak olmak,
3. Perhizkarlik,
4. Sabir ve kanaat,
5. Haya,
6. Cömertlik,
7. Ilim,
8. Hosgörü,
9. Özünü bilmek ve
10.Ariflik.

Hakikat Kapısının Makamları

1. Alcak gönüllü olmak,
2. Kimsenin ayıbını görmemek,
3. Yapabilecegin hicbir iyiligi esirgememek,
4. Allah’in her yarattigini sevmek,
5. Tüm insanlari bir görmek,
6. Birlige yönelmek ve yöneltmek,
7. Gercegi gizlememek,
8. Manayi bilmek,
9. İlahi sırrı ögrenmek ve
10. İlahi varliga ulasmak

Bu yazılar da ilginizi çekebilir; 

• Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Hayatı ve Eserleri
• En Güzel ve anlamlı Mevlana Sözleri 
• Mevlana Haftası ne zaman kutlanır?