Aliye Berger kimdir? Kısaca Hayatı ve Sanatçı Kişiliği

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kazıma ve oyma gravür sanatçıların Aliye Berger kimdir? Kısaca Hayatı ve Sanatçı Kişiliği ve biyografisi. Aliye Berger kısaca hayatı nedir, nerelidir? Berger, ne zaman doğru ve kaç yaşında öldü? Aliye Berger’in mezarı nerede? Aliye Berger’in eserleri nelerdir?

Google Doodle, 24 Aralık 2020’de Türk sanatçı, gravürcü ve ressam Aliye Berger’in 117. doğum gününü kutlamıştı.

Aliye Berger kimdir?

Sanat dünyasına önemli eserler bırakan isimlerden biri olan dışavurumcu oyma baskıları ile tanınan Aliye Berger’in bu yıl (2023) doğum gününün 120. yıldönümü.

Berger, 24 Aralık 1903’te İstanbul açıklarındaki Büyükada’da doğdu. Babası Şakir Paşa, amcası sadrazam Cevat Paşa (Cevat Şakir Kabaağaçlı)’dır. Ünlü roman ve hikâye yazarı Cevat Şakir (Halikarnas Balıkçısı), Fahrünnisa Zeid, Füreya Koral, Nejat Melih Devrim, Şirin Devrim gibi yazar ve sanatçıların yetiştiği bir ailenin üyesi olan Aliye Berger, okuma yazmaya çok küçük yaşlarda, özel bir eğitimle başladı.

Berger, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kazıma ve oyma gravür sanatçılarından biridir. Dışavurumcu gravürleri ve 1954 yılında Yapı Kredi Bankası’nın resim yarışmasını kazanmasıyla tanınır.

Aliye Berger erken yaşlardan itibaren resimle ilgilense de çocukken keman çalmayı daha çok sevmişti. Notre Dame de Sion Fransız Lisesi’nde eğitim gördü. Resim ve piyano dersleri aldı. 1924’te Türkiye’de bulunan Macar keman virtüözü ve pedagog Karl Berger’den dersler aldı ve zamanla ilişkileri aşka dönüşen çift, yirmi üç yıl beraber yaşadı ve 1947’de müzik öğretmeni Carl Berger ile evlendi. Ancak altı aydan kısa bir süre sonra Carl Berger öldü.

Berger daha sonra Londra’da bulunan kız kardeşinin yanına giderek, sanatçı John Buckland-Wright’ın danışmanlığında gravür ve heykel eğitimi almaya başladı. 1951’de Berger, yüzden fazla orijinal eserle Türkiye’ye döndü ve o yıl ilk sergisini İstanbul’da açtı. 1954 yılında “Güneşin Doğuşu” adlı yağlı boya tablosu uluslararası meşhur bir yarışmayı kazanarak büyük bir övgü topladı. Ayrıca ertesi yıl 2. Tahran Bienali’nde ikincilik ödülü aldı.

• Gravür; bir tasarımın sert, genellikle düz bir yüzeye, bir kalemle oyuklar açılarak üzerine kazıma uygulamasıdır.

Hayatı ve Sanatçı Kişiliği

Berger, sanatsal kariyerinin geç başlangıcından bağımsız olarak, sonraki on yıllar boyunca verimli bir çalışma sergiledi ve alışılmadık tarzda, dünya çapında kişisel ve karma sergiler düzenledi.

Aliye Berger, 1954 yılında İstanbul’da düzenlenen Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği Kongresi için Yapı Kredi Bankası’nın koordine ettiği Business and Istihsal yarışmasında ‘Sunrise’ adlı ilk yağlı boya çalışması ile birincilik ödülünü kazandı.

Aliye Berger genellikle siyah ve beyazın ara tonlarında gravür yöntemlerinde eserler sunmuştur. Zımpara kağıdı, kasap kağıdı ve tülbentleri malzeme olarak kullanan sanatçı, gerçekçi ve olağanüstü ögeleri orijinal lirizm ve dışavurumculuk ile eserlerine yansıtmıştır.

Aliye Berger, 9 Ağustos 1974’te 70 yaşında İstanbul Büyükada’da öldü.

Aliye Berger’in çalışmalarının ölümünden sonra bir incelemesi 1975’te İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nde yapıldı. Bir başka sergi ise 1988’de Yapı Kredi Bankası tarafından koordine edildi.

Günümüzde Aliye Berger’in dört eseri İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde, üçü Albertina Müzesi’nde sergileniyor. Onun c. 1960 tarihli İsimsiz Dervişler çalışması, New York’taki Metropolitan Müzesi tarafından düzenlenmiştir.

İlgili Diğer Konular 

• Osman Hamdi Bey Kimdir, Kısaca Hayatı ve Eserleri
• Ömer Hayyam Kimdir? Kısaca Hayatı ve Eserleri
• Ahmet Hamdi Tanpınar Kimdir?