Berat Kandili Nedir? Berat Gecesinin önemi ve fazileti

2023 Ramazan ayından önceki son kandil olan Berat Kandili nedir? Berat Kelime anlamı ne demek? Berat Gecesi’nin Özellikleri ve Önemi, Fazileti...

22 Şubat 2024

0 744 4 dakika okuma süresi

Berat Kandili nedir? Berat Kelime anlamı ne demek? Berat gecesinde neler oldu? Berat gecesi neden önemli ve neden kutlanıyor? Berat Gecesi’nin anlam ve önemi, özellikleri ve Fazileti…

2024 Ramazan ayından önceki son kandil olan Berat Kandili, bu yıl 24 Şubat 2024 Cumartesi (Hicri 14 Şaban 1445) günü idrak edilecek. Hicri aylardan Şaban ayının da son kandili olan Berat Kandili ne demek, özelliği nedir? Kelime anlamı araştırılan ve merak edilen Berat; arınma, kurtuluş anlamlarına gelmektedir.

Berat ne demek?

Berat kelimesi; kurtulmak, beri olmak, suçlu olmamak anlamına gelmektedir. Berat ve beraet, beri olmak, aklanmak, temiz ve suçsuz çıkmak anlamlarındadır.

Berat Kandili Nedir?

Mü’minlerin bu gece günah yüklerinden kurtulup, ilâhî bağışa ermeleri umulduğu için, sözlük manasına uygun olarak “Berat Gecesi” denilmiştir.

Berat kelimesinin aslı ”Berâettir.” Beraat sözlükte, “bir zorluktan kurtarmak ve berî olmak” demektir. Bu geceye, bereketli ve feyizli bir gece olması sebebiyle mübarek gece; günahların affı ve kulların temize çıkarılması sebebiyle Beraat gecesi ve kulların ihsana kavuşmaları nedeniyle de Rahmet gecesi gibi adlar da verilmiştir.

Üç Aylar içerisindeki idrak edeceğimiz Miraç Kandilinden sonraki üçüncü kandil olan Berât Kandili, Allahu Teala’nın müminleri affettiği, mağfiret kapılarının açıldığı, Müslümanlara müjde ve ibadete teşvik ettiği müstesna gecelerden birisidir.

Kurtuluş, af ve arınma anlamlarına gelen Berat, Müslümanlara kulluk bilinci ve hesap verme şuuruyla; hata, suç ve yanlışlardan kaçınmayı, günahlardan arınmayı; affedilmenin yanında affedici olmayı da, bağışlanma isteğinin yanında bağışlayabilme şuurunu da kazandırır.

Bu mübarek gecenin “Mübarek Gece”, “Berae Gecesi”, “Sakk (belge ve senet) Gecesi” (Allah Teâlâ bu gece mü’min kullarına beraet yazar)”, “Rahmet Gecesi” olmak üzere bilinen 4 adı vardır.

Üç aylar, bizi hem ruhen hem bedenen Ramazan’a hazırlar. Bu ayların başı olan Recep ayı, Regâib ve Miraç geceleriyle bereketlenir, ortası olan Şâban ayı ise Berât gecesiyle af ve mağfirete açılır. Bu Berat Gecesini ibadet ve taatle geçirmenin çok sevabı ve feyzi bulunmaktadır.

Bu konuda Peygamberimiz Resul-u Ekrem (s.a.v) şöyle buyurmuştur:

”Şaban ayının on beşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünde (şaban ayının on dördüncü günü) oruç tutunuz. Çünkü o gece güneş batınca Allah Teâlâ o andan fecir oluncaya kadar: ‘Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım. (Bir belâ ile) müptelâ olan yok mu, ona kurtuluş vereyim’ buyurur.” (Ibn Mâce)

Ayrıca, Berat gecesi, Kuran-ı Kerimin Levh-i Mahfuzdan dünya semasına tam şekliyle indirildiği, nazil olduğu gecedir. Kadir gecesinde ise Peygamber Efendimize (sav) ilk kez ve parça parça indirilmeye başlanmıştır. Buna tenzil denir.

Şaban ayının 15. günü nedir?

Şaban ayının 15. gecesinin yılın en büyük gecelerinden biri olduğuna inanılır. Hatta Kuran’ın indirildiği mübarek Ramazan gecesi Kadir Gecesi’nden sonra en özel gecenin Şaban ayının 15. gecesi olduğuna inanılır.

Müslümanlar tarafından bir sonraki yıl için kişilerin kaderinin belirlendiği ve Allah’ın günahkarları bağışlayacağı bir gece olarak kabul edilir.

Şaban ayının 15. gecesinin önemi Müslümanlar arasında tartışma konusudur. Bazıları geceyi özel dualarla kutlayıp ertesi gün oruç tutarken, bazıları da bu uygulamanın sünnetten olmadığını söylemektedir.

İbn Teymiyye (ra) diyor ki, “Şabanın 15. gecesinin fazileti hakkında o kadar çok hadis ve rivayet vardır ki, insan bu gecenin bazı faziletleri olduğunu kabul etmeye mecburdur.”

Bu gecenin asıl bereketi, Allah’ın rahmetini ve mağfiretini yeryüzüne akşamdan sabaha kadar yağdırmasıdır. Peygamber (s.a.v.) çok sayıda hadislerinde mağfiretinin derecesini güçlü bir üslupla tarif etmiştir.

Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Allah, Şaban ayının on beşinci gecesi mahlûkatına nazarla bakar ve sonra iki kimse dışında bütün kullarını bağışlar: Allah’a ortak koşanlar ve Müslüman kardeşlerine kin besleyenler (bozguncular) dışında.” (Ahmed b. Hanbel)

(Başka rivayetlerde, akrabalık bağını kesenlerden, ana babaya asi olanlardan ve daha pek çok şeyden affedilmeyecek insanlardan bahsetmiştir.)

Berat Gecesi’nin Özellikleri ve Önemi, Fazileti

Berat Kandili, Allah’ın rahmet, lütuf ve mağfiretiyle tecelli ederek, kullarına bağışlanma, kapılarını ardına kadar araladığı; müminlerin dualarına icabet ettiği, günahlarını affettiği, yapılan ibadetleri normal zamanlardan kat kat fazla mükâfatlandırdığı bir mübarek gecelerdendir.

Berat Gecesi’nin Özellikleri

Berat Gecesi bütün hikmetli işlerin ayırımına başlandığı aydır.
Bu gecede yapılacak ibadetlerin diğer vakitlere nispetle kat kat sevabı vardır.
İlâhi rahmet bu gece bütün âlemi kuşatmış, rahmet ve mağfiret kapıları açılmıştır.
Allahu Teala’nın af ve bağışlaması bu gecelerde daha da artmıştır.
Peygamberimiz (asm)’e tam bir şefaat yetkisi bu gecede verilmiştir.

Peygamber (sav), Aişe (ra)’ye de şöyle buyurmuştur: “Allah, Şaban ayının ortasının gecesi en alt semaya iner ve Benî Kelb (Arap kabilesi ki büyük koyun sürüleriyle ünlüdür), koyunlarının kıl sayısından fazlasını bağışlar.” (İbn Mace)

Son olarak Peygamber (sav), bu gecede, güneşin batmasından sabaha kadar Allah kullarına sorar:

“Benden bağışlanma dileyen var mı, onu bağışlayayım? Kendisine rızık vermem için benden rızık isteyen var mı? Acı çeken var mı ki onun acısını dindireyim?” (İbn Mace)

Berat Kandili Gecesinin Fazileti (Risale-i Nur)

Bu gelen gece olan Leyle-i Berat, bütün senede bir kudsî çekirdek hükmünde ve mukadderat-ı beşeriyenin proğramı nev’inden olması cihetiyle Leyle-i Kadr’in kudsiyetindedir.

Herbir hasenenin Leyle-i Kadir’de otuzbin olduğu gibi, bu Leyle-i Berat’ta herbir amel-i sâlihin ve herbir harf-i Kur’anın sevabı yirmibine çıkar.

Sair vakitte on ise, şuhur-u selâsede yüze ve bine çıkar. Ve bu kudsî leyali-i meşhurede onbinler, yirmibin veya otuz binlere çıkar.

Bu geceler, elli senelik bir ibadet hükmüne geçebilir. Onun için elden geldiği kadar Kur’anla ve istiğfar ve salavatla meşgul olmak büyük bir kârdır. (Şualar: 505)

Berat Gecesi Kuran’da geçiyor mu?

Çoğu âlim, Şaban ayının 15. gecesinin Kuran’da bahsedilmediği konusunda hemfikirdir. Bazı müfessirler, 15. Şaban gecesinin Duhan Suresi’nde zikredildiğini söylerler:

“Şüphesiz biz onu [Kitabı] mübarek bir gecede indirdik. Muhakkak Biz [insanlığı] uyaracaktık. Katımızdan bir emirle her hikmetli işe o gecede hükmedilir. Çünkü biz, Rabbinin bir rahmeti olarak peygamberler göndermekteyiz. O işitendir, bilendir.” [Kuran-ı Kerim, Duhân Sûresi (44) 3-4-5-6. ayet]

Ancak çoğu âlim bu ayetin Kadir Gecesi’ne atıfta bulunduğu konusunda hemfikirdir. Şaban’ın 15. Gecesi’nin ‘Kadir Gecesi’ olduğu görüşü kuvvetli bir görüş değildir. Ve Allah en iyisini ve doğrusunu bilir.

Özellikle Şaban ayının 15. günü amellerimizin Allah’a yükletildiği ve ecelimizin belirlendiği gece olduğu için nafile ibadetlerimizi nafile oruçlarımızı artırmamız Peygamberimizin (sav) sünnetindendir.

Bu mübarek gece Kuran’da zikredilmiş olsun ya da olmasın yine de mübarek bir gecedir. Ömer bin Abdülaziz (ra) ve diğer âlimler şöyle dediler:

“Yılda dört geceyi ihmal etmeyin, çünkü o gecelerde Allah kullarına rahmetini yağdırır: Recep ayının ilk gecesi, Şaban ayının on beşinci gecesi. Ramazan Bayramı’ndan önceki gece ve Kurban Bayramı’ndan önceki gece.”

2024 Berat Kandili Ne zaman

Ramazan aynının müjdecisi, mübarek üç aylar içerisinde bulunan, aklanmak, temiz ve suçsuz çıkmak anlamına gelen “2024 Berat Kandili, Hicri Şaban Ayı’nın 15. gecesi 24 Şubat 2024 Cumartesi’yi 25 Şubat Pazar gününe bağlayan gece idrak edilecek.