Dünya MS Günü 2025

2025 Dünya MS Günü nedir, ne zaman kutlanır? MS açılımı nedir? Neden Multiple Skleroz gününü kutlarız? MS haftası ne zaman? 2023 Dünya Multiple Skleroz (MS) Günü teması nedir?

26 Mayıs 2023

0 331 7 dakika okuma süresi

2025 Dünya MS Günü nedir, ne zaman kutlanır? MS açılımı nedir? Neden Multiple Skleroz gününü kutlarız? MS haftası ne zaman? İlk Dünya MS Günü ne zaman kutlandı? Dünya MS Farkındalık Günü’nün amacı ve önemi, ortaya çıkış kökeni, hikayesi ve tarihçesi nedir?

MS için bir gün var mı? Neden Multiple Skleroz gününü kutlarız? 2025 Dünya Multiple Skleroz (MS) Günü teması nedir? MS – Multiple Sclerosis ne demek? MS nasıl bir hastalıktır, belirtileri nelerdir, tedavisi var mı? MS hastası olduğunu nasıl anlarsınız? Hangi renk ve çiçek MS’i temsil eder?

Dünya MS Günü

Uluslararası Multiple Skleroz (MS) Federasyonu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından her yıl 30 Mayıs günü “Dünya MS Günü” olarak ilan edilmiştir.

Multiple Skleroz (MS), sinir sisteminin yalıtkan kılıflarının hasar gördüğü kronik ilerleyici bir hastalıktır. MS ensefalomiyelit disseminata olarak da bilinir ve semptomları arasında kas zayıflığı, çift görme ve zihinsel/fiziksel sorunlar bulunur.

Hastalıkla ilgili yeterli araştırma ve çalışmalarının olmaması nedeniyle, arkasındaki kesin nedenler genellikle bilinmemektedir. Pek çok bilim insanı, hastalığın başlangıcı ile genler ve/veya sinir hücresi disfonksiyonu arasında bir bağlantı olabileceğine inanıyor. Ayrıca, henüz kalıcı bir tedavisi yoktur. Semptomlar, doğru tedavi ve ilaç seti kullanılarak hafifletilebilir.

Dünya MS Günü Tarihi

İlk Dünya Multiple Skleroz Günü, 2009 yılında Uluslararası Multiple Skleroz Federasyonu (MSIF) tarafından kutlandı.

MSIF, hastalık hakkında farkındalık yaratmak amacıyla1967 yılında Türkiye, Slovakya, Hindistan ve ABD gibi birçok ülkeye ait ulusal MS örgütleriyle koordineli olarak uluslararası bir kuruluş olarak resmi olarak kurulmuştur.

Federasyon, MS’e ve onunla ilgili bilimsel araştırmalara ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu yılki Dünya Multiple Skleroz Günü’nün teması ‘Bağlan’ olarak belirlenmiştir. 2020’den 2022’ye kadar devam eden bu tema, daha iyi bakım ve tedavi amacıyla kendimizle olduğu kadar birbirimizle de bağ kurarak dünyayı bir araya getirmeye odaklanıyor.

MSIF (Multiple Sclerosis International Federation), tüm Mayıs ayı ve Haziran ayı başlarında, belirlediği temalı kampanyaları aracılığıyla MS hakkında farkındalık ve umut yaymak için çalışmalar yapıyor ve gelişen tedavi seçenekleri için hayır işleri yoluyla kaynak sağlıyor, harcamalar yapıyor.

Aslında MS hastalığın belirtisi çok daha geçmiş dönemlere dayanıyor. Bilim insanları, 13. ve 14. yüzyıllara ait iki ayrı MS vakasını tanımlayarak, ‘Viking geninin’ MS teşhisinin arkasında bir faktör olabileceğini belirlediler.

MS, En Yaygın Sinir Sistemi Hastalığıdır

2010 yılında MS, dünya çapında 2,5 milyondan fazla insanın etkilendiği en yaygın otoimmün merkezi sinir sistemi bozukluğu olarak belirlenmiştir.

Günümüzde ise her yıl yaklaşık 2,8 milyon kişi MS’den muzdariptir. Bu hastalık, omurilik ve beyindeki sinir sistemini kaplayan hasarlı miyelin kılıflarıyla ilgilidir. Hasarlı miyelin kılıfları lezyonlar veya plaklarla kaplanır ve hastalık adını buradan alır ve ‘multiple skleroz’, ‘çoklu yara izi’ anlamına gelir.

MS’in kesin nedenleri bilinmemektedir, ancak bazı bilim adamları hastalığın nedenlerine genetik, bulaşıcı ajanlar ve hücre işlev bozukluğuna bağlamaktadır. Belirtiler arasında kas spazmları, konuşma ve yutma sorunları, koordinasyon ve denge sorunları, depresyon, ruh hali değişimleri vb. bulunmaktadır.

MS için kalıcı bir tedavi olmamakla birlikte, devam eden araştırmalar, semptomların ilaçlarla ve nöroproteksiyon stratejileriyle tedavi edilmesiyle ilgilidir.

2023 Dünya Multiple Skleroz (MS) Günü teması

Dünya MS Günü, farkındalığı artırmak ve bizi MS’in olmadığı bir dünyaya daha da yaklaştırmak için dünyanın dört bir yanından bireyleri ve kuruluşları bir araya getiriyor. 2020-2023 yıllarının teması “Bağlanıyorum, Bağlanıyoruz” – (“I Connect, We Connect” – #MSConnections) olarak belirlendi ve tema topluluk bağlantısı, kendi kendine bağlantı ve kaliteli bakıma bağlantılar oluşturmaktır.

2025 Dünya MS Farkındalık Günü ne zaman, hangi güne denk geliyor?

Dünya Multipl Skleroz Günü her yıl 30 Mayıs’a kutlanan küresel bir gündür. Aslında, Mayıs ayının tamamı ve Haziran ayının bir kısmı, ülkeler, yerel ve genel sağlık kuruluşları, kamu kampanyaları ve hayır işleri yoluyla MS hakkında bilgi yaymaya adanmıştır. 2025 itibariyle Dünya MS Günü ise 30 Mayıs Cuma gününe denk geliyor.

2025 – 30 Mayıs Cuma
2026 – 30 Mayıs Cumartesi

MS haftası ne zaman?

Mayıs ayının üçüncü haftası Sağlık Bakanlığı tarafından MS haftası olarak ilan edilmiştir. Daha sonra bu hafta bütün dünyada MS haftası olarak kabul edilmiştir.

MS Farkındalık Ayının bir parçası olarak Mart ayında, MS Farkındalık Haftası her yıl Amerika Birleşik Devletleri’nde 13-19 Mart tarihleri arasında düzenleniyor.

MS Farkındalık Ayı hangi aydır?

Multiple Skleroz Farkındalık Ayı Mart ayında gerçekleşir. MS örgütleri ve savunucu grupları, insanları hastalık hakkında eğitmek için özel eğitim etkinlikleri ve bilinçlendirme kampanyaları düzenler.

MS Sembolü ve Rengi nedir?

Multiple Skleroz (MS), turuncu bir farkındalık kurdelesi ile temsil edilir. Ayrıca Karanfil, MS Topluluklarında güçlü bir semboldür. 1975’te bu çiçek, Quebec’te ilk MS Karanfil Kampanyası başladığında multiple sklerozu (MS) sona erdirme arayışında Kanada’nın en tanınmış umut sembolü olmuştur.

MS Günü Neden Önemlidir?

İnsanlar, hayatın iniş ve çıkışlarını görmek için birbirlerinin desteğine ihtiyaç duyan sosyal bireylerdir. Birbirimizin zorluklarını anlamadan, devam etmek son derece zor olabilir. Bu nedenle, birbirinize teşvik edici ve olumlu onaylayıcı sözler söylemek, moral-motivasyon ve iyileşme bakımından harikalar yaratabilir.

Günümüzün tüm tıp alanlarındaki tıbbi gelişmeler, ölüm oranlarında önemli bir düşüşe yol açmıştır. Siz bu makaleyi okurken bile MS ile ilgili çeşitli çalışmalar devam etmektedir. O yüzden her zaman daha iyi bir yarın için umut vardır.

Bu gün aynı zamanda bir empati kutlamasıdır. MSIF’in tematik sloganı ‘Bağlanıyorum, Bağlanıyoruz’, başka bir kişinin acısını derinlemesine anlamaya teşvik ediyor. Ayrıca, MS’den kurtulanlara yönelik çözümleri ve daha iyi tedavi ve bakımı tartışmak için diyaloğa davet ediyor.

Uluslararası Multiple Skleroz Federasyonu (MSIF), herkesin Dünya MS Günü’ne katılmasına yardımcı olmak için ücretsiz kaynaklardan oluşan bir araç seti sağlar. Herkes bu araçları kullanabilir veya dünya çapında 2,8 milyondan fazla insanın hayatında olumlu bir değişiklik yaratmak için kendi araçlarını yapabilir. Daha detaylı bilgi için worldmsday.org‘u ziyaret edebilirsiniz.

Sinir Sistemi Hakkında 5 İlginç Gerçek

Sinir sisteminin iki bölümü; Sinir sistemi iki kısma ayrılır – biri merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik) ve diğeri periferik sinir sistemidir (vücuttaki sinirlerin geri kalanı).
Hızlı nöron hücre iletimi; Omurilikte bulunan alfa motor nöronları, sinyalleri saatte 431 km (268 mil) hızla iletir.
Yeri doldurulamaz nöronlar; Nöron hücreleri genellikle tamir edilemez veya değiştirilemez ve bu nedenle herhangi bir hasar kalıcı olabilir.
Samanyolu’ndaki yıldızlardan daha fazla hücre; Beynimizde Samanyolu’ndaki yıldızlardan daha fazla sinir hücresi vardır.
En uzun sinir siyatik sinirdir; İnsan vücudundaki en uzun sinir, omurilikten ayak parmaklarımızın ucuna kadar uzanan siyatik sinirdir.

MS nedir?

Multipl skleroz (MS), beyin içindeki ve beyin ile vücut arasındaki bilgi akışını bozan, merkezi sinir sisteminin öngörülemeyen bir hastalığıdır.

Multipl skleroz, merkezi sinir sistemini oluşturan beyni ve omuriliği etkileyen ve yaptığımız her şeyi kontrol eden bir hastalıktır. MS’in kesin nedeni bilinmiyor, ancak bir şeyin bağışıklık sistemini beyne ve omuriliğe saldırması için tetiklediğini biliyoruz.

Tel benzeri sinir liflerini yalıtan koruyucu tabaka olan miyelin için ortaya çıkan hasar, beyne giden ve giden sinyalleri bozar. İletişim sinyallerinin bu şekilde kesilmesi uyuşukluk, karıncalanma, ruh hali değişiklikleri, hafıza sorunları, ağrı, yorgunluk, körlük ve/veya felç gibi öngörülemeyen semptomlara neden olur. Herkesin MS deneyimi farklıdır ve bu kayıplar geçici veya uzun süreli olabilir.

MS yi ne tetikler?

Genetik nedenlerin yanı sıra D vitamini eksikliği, virüs enfeksiyonları, aşılar, aşırı tuz tüketimi, sigara, stres gibi faktörler MS hastalığını tetikleyebilir.

MS Belirtileri nelerdir?

Merkezi sinir sistemi hastalığı olan, beyin ve omuriliğin birçok alanını etkileyen MS, öngörülemeyen bir hastalıktır. Belirtileri kişiden kişiye değişmekle birlikte görme bulanıklığı, çift görme, görüntünün kayması gibi görme bozuklukları, bir kolda bacakta ya da her iki bacakta güçsüzlük, yürümede dengesizlik, bir veya iki elde titreme, uyuşma, idrar kaçırma ya da yapamama gibi belirtilerle kendini göstermektedir.

MS Tedavileri

Her tür MS’i tedavi etmek için ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmış bir düzineden fazla hastalığı modifiye edici tedavi vardır. Her ilacın, tedavi etmek için kullanılabilecek MS tipi için Gıda ve İlaç Dairesi FDA’dan bir göstergesi vardır. Ayrıca sürekli MS atağı geçiren hastalara atakları %30-40 oranında önleyen koruyucu tedaviler (aşı) uygulanır.

Şu anda tekrarlayan MS formları için ilerleyici formlardan daha fazla tedavi mevcuttur. Dünyanın dört bir yanındaki bilim adamları, ilerleyici MS biçimleri için daha etkili tedaviler bulmak ve ilerleyen MS’in zorluklarını ele almak için aktif olarak çalışıyorlar.

MS genç yetişkinleri ve sıklıkla kadınları etkiler

MS çocuklarda ve yaşlı erişkinlerde teşhis edilebilse de, Ulusal Multiple Skleroz Derneği’ne (NMSS) göre, etkilenenlere tipik olarak 20 ila 50 yaşları arasında teşhis konur.

Kişi 50 yaşın üzerindeyken tanı konulduğunda genellikle geç başlangıçlı MS olarak adlandırılır. Daha yaşlı yetişkinler, benzer semptomlara sahip yaşa bağlı diğer durumlar nedeniyle bazen tanı koymakta daha zorlanılır. Kadınların MS teşhisi konma olasılığı ise diğerlerine göre iki ila üç kat daha fazladır.

MS teşhisi zor olabilir. Semptomlar ve tek testler MS’i kesin olarak teşhis etmek için yeterli olmayabilir. MS, semptomları bir dizi başka koşulla paylaşır ve kaynağın tam olarak belirlenmesini zorlaştırır.

Semptomların diğer olası nedenlerini ekarte etmek için genellikle aşağıdakiler de dahil olmak üzere birden fazla test gerekir:

kan testleri
nörolojik muayeneler
manyetik rezonans görüntüleme (MRI)
görsel uyarılmış potansiyel (VEP) testi
omurilik sıvısı analizi
optik koherens tomografi (OCT)

MS, sessiz hastalık veya görünmez hastalık olarak da nitelendirilir. Bununla birlikte, MS’li biri, hareket sorunları olmamasına ve iyi görünmesine rağmen özel tedavilere ihtiyaç duyabilir.

Doktorlar, MS’li kişilerin mümkün olduğunca serin kalmasını tavsiye eder. Isı intoleransı yaygın bir sorundur ve sıklıkla semptomların alevlenmesine neden olur. Aşağıdakilerden kaynaklanan dolayı bir belirti artışı yaşayabilirsiniz:

Sıcak hava veya güneşe maruz kalma
Farklı bir ateşli hastalık
Sıcak banyolar veya duşlar
Egzersizden aşırı ısınma ve terleme

Yapılan araştırmalar D vitamini ve MS arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir. Aldığımız besinler de MS’e karşı bir koruyucu görevi görebilir ve zaten hastalığı olan kişilerde daha az belirtilere yol açabilir.

Türkiye’de MS Tedavisi

Türkiye Multipl Skleroz (MS) Derneği açıklamasına göre Türkiye’de yaklaşık 70 bin MS hastası bulunmaktadır. Türkiye verilerine göre ise MS’in 20-40 yaş arası bireylerde sık, 15 yaş altı ve 50 yaş üstü bireylerde ise nadir görüldüğü belirtilmektedir.

Ülkemizde MS hastalığıyla ilgili 13 çeşit tedavi seçeneği mevcuttur. MS hastalığında genellikle bağışıklık sistemini veya inflamatuvar süreci baskılayıcı tedaviler uygulanıyor. İlk basamakta 4 iğne, 2 hap tedavisi, yetersiz kaldığında ikinci basamaktaki daha etkili hap ve serum tedavilerine geçiliyor.

Bu nedenle tedavi gören hastaların düzenli olarak doktor kontrolüne gitmesi ve tahlillerini yaptırması gerekiyor.

MS için bir ilaç veya tedavi bulundu mu?

Multipl sklerozun (MS) tedavisi yoktur, ancak onu tedavi etmek için yeni ilaçlar geliştirmede çok ilerleme kaydedilmiştir. Merkezi sinir sisteminin bu hastalığı için yeni ve daha iyi hastalık değiştirici tedaviler (DMT’ler) geliştirmek için araştırmalar devam etmektedir. DMT’ler, MS saldırılarının sıklığını ve şiddetini azaltmak için tasarlanmıştır.

DMT (N,N-Dimethyltryptamine); birçok bitki ve hayvanda doğal olarak bulunan halüsinojenik bir triptamin ilacıdır. Yoğun psychedelic deneyim nedeniyle “ruh molekülü” olarak da adlandırılır.

Bu yazılarda ilginizi çekebilir;