Dünya Yolsuzluk Sıralaması açıklandı. Uluslararası Şeffaflık Örgütü Yolsuzluk Algısı Endeksi Raporuna göre Dünya yolsuzlukla mücadelede başarısız, peki Türkiye, kaçıncı sırada?
Yayınlanan 2023 Yolsuzluk Algı Endeksi (CPI) , dünyanın büyük bölümünün yolsuzlukla mücadelede başarısız olmaya devam ettiğini gösteriyor. Ülkelerin yüzde 95’i 2017’den bu yana çok az ilerleme kaydetti veya hiç ilerleme kaydetmedi.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü 2023 Yolsuzluk Algı Endeksi raporunu yayımladı. Türkiye, Transparency International’ın 2023 Yolsuzluk Algıları Endeksi’nde 180 ülke arasında 115. sıraya yerleşmesiyle yolsuzluk konusunda önemli zorluklarla karşı karşıya kaldı ve 100 üzerinden 34 ile şimdiye kadarki en düşük puanına ulaştı.
Yolsuzluk Algı Endeksi Nedir?
Yolsuzluk Algı Endeksi (Corruption Perceptions Index), 1995 yılından bu yana Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından her yıl yayımlanan, ülkeleri algılanan kamu sektörü yolsuzluk seviyelerine göre sıralayan bir endekstir.
Raporda konunun uzmanlarının görüşleri ve kamuoyu araştırmaları sonucunda ülkelerdeki yolsuzluk algısı tespit edilir ve ülkelere 100 (temiz) ile 0 (yüksek derecede yolsuz) arasında bir puan verilir.
Tüketici Fiyat Endeksi tarafından oluşturulan ve kullanılan Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International), yolsuzlukla mücadele için iş dünyası, sivil toplum ve hükümet yapılarını bir araya getirmek amacıyla 1993 yılında kurulmuş uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur. Endeks ilk olarak 1995 yılında kullanıldı ve yıllık araştırmalarda artan sayıda ülkeyi kapsıyor.
Dünya Yolsuzluk Sıralaması ve Türkiye
Transparency International tarafından yayınlanan 2023 Yolsuzluk Algıları Endeksi (CPI), kamu sektöründeki algılanan yolsuzluk seviyelerine göre 180 ülkeyi sıraladı. Puanlar 0 (çok yolsuz) ile 100 (çok temiz) arasında değişiyor.
Sıralamanın Önemli Noktaları:
- En iyi ülkeler: Danimarka (90), Finlandiya (87), Yeni Zelanda (85), Norveç (84) ve Singapur (83).
- En alttaki ülkeler: Somali (11), Venezuela (13), Suriye (13), Güney Sudan (13) ve Yemen (16).
Türkiye’nin sıralaması: Türkiye, 2012’den bu yana puanında önemli bir düşüş olduğunu (11 puanlık bir düşüş) yansıtan 34 puan aldı ve bu da onu artan yolsuzluk endişeleri olan ülkeler arasına yerleştirdi.
Dünya genelinde ortalama puan 43 olurken, ülkelerin üçte ikisinden fazlası 50’nin altında puan aldı. Bu durum, dünya genelinde yönetişimde sistemsel sorunların varlığını ortaya koyuyor.
Türkiye’deki yolsuzluk sorunları
Türkiye, Transparency International’ın 2023 Yolsuzluk Algıları Endeksi’nde 180 ülke arasında 115. sıraya yerleşmesiyle yolsuzluk konusunda önemli zorluklarla karşı karşıya kaldı ve 100 üzerinden 34 ile şimdiye kadarki en düşük puanına ulaştı.
Transparency International tarafından yayınlanan 2023 Yolsuzluk Algıları Endeksi’nde (CPI) Türkiye 180 ülke arasında 115. sırada yer aldı. Türkiye 100 üzerinden 34 puan aldı ve daha düşük puanlar daha yüksek algılanan yolsuzluk seviyelerini gösteriyor.
Bu puan Türkiye’yi Sri Lanka ile aynı sıraya koyuyor ve son yıllarda algılanan şeffaflık ve yönetişimde bir düşüşü yansıtıyor. Küresel ortalama CPI puanı 43’tür ve bu da Türkiye’nin birçok ülkeye kıyasla düşük performansını vurguluyor.
Bu düşüş, hukukun üstünlüğünün zayıflaması, artan otoriter eğilimler ve yargı bağımsızlığıyla ilgili endişeler gibi zorluklarla ilişkilendirilmektedir. Transparency International ayrıca Türkiye’de çevre düzenlemesi ve kamu alımları gibi alanlarda yüksek profilli yolsuzluk vakaları bildirmektedir.
İşte Türkiye’deki yolsuzlukla ilgili bazı ayrıntılı içgörüler, temel alanları ve son sorunları vurgulamaktadır:
- Yargı Bağımsızlığı ve Siyasi Etki
Yargının bağımsız olmamasıyla ilgili endişeler dile getirildi ve bu durum yolsuzlukla mücadele çabalarını zayıflatıyor. Raporlar, yargı atamalarının ve kararlarının genellikle siyasi çıkarlar tarafından etkilendiğini ve yolsuzlukla mücadele yasalarının uygulanmasını zayıflattığını öne sürüyor
- Kamu Alımları ve Rüşvet
Transparency International, siyasi bağlantılı firmalara sözleşme verilmesi de dahil olmak üzere kamu alımları süreçlerindeki usulsüzlüklere dikkat çekiyor. Bu, kayırmacılık ve rüşvet iddialarının yaygın olduğu büyük altyapı ve inşaat projelerinde gözlemlendi.
Uluslararası alanda, Türkiye’nin liderliği, ABD yetkililerine politikaları etkilemek için rüşvet verme ve önemli projelerdeki güvenlik ihlallerini göz ardı etme gibi skandallara karışmıştır.
Ayrıca, yolsuzluk, rüşvetle kolaylaştırılan güvenli olmayan inşaatın büyük can kayıplarına yol açtığı Şubat 2023 depremi gibi trajedilerde de rol oynadı. Bu örnekler, yolsuzluğun yönetişimi, uluslararası ilişkileri ve kamu güvenliğini nasıl derinden etkilediğini vurguluyor.
- Çevre ve İklimle İlgili Yolsuzluk
Türkiye, çevre düzenlemeleriyle bağlantılı yolsuzluk nedeniyle incelemeye tabi tutulmuştur. Örnekler arasında, yetkililerin düzenlemeleri atlatmak için rüşvet almakla suçlandığı toksik kimyasalların kaçakçılığı ve yasadışı atık ithalatı yer almaktadır.
- Üst Düzey Davalar
Büyük ölçekli yolsuzluk iddiaları, üst düzey yetkilileri ve hükümet kuruluşlarını ilgilendirmektedir. Dikkat çeken bir dava, kamuoyunun eleştiri ve protestolarına yol açan Türkiye Merkez Bankası tarafından 128 milyar dolarlık döviz rezervinin kötüye kullanılmasıyla ilgili suçlamaları içeriyordu.
Son vakalar sistemsel yolsuzluğu vurguluyor. Örneğin, üst düzey yetkililerle iddia edilen bağlantıları olan bir mafya lideri olan Bora Kaplan’ın tutuklanması, organize suç, polis ve yargı yetkilileri arasındaki bağlantıları ortaya çıkardı. İddialar arasında cezai soruşturmaları reddetmek ve yasadışı uyuşturucu ve silah operasyonlarını korumak için rüşvet de yer alıyor.
- Küresel Yolsuzluk Barometresi (GCB)
Türkiye’de ankete katılan vatandaşların %8’i, sistemik sorunları yansıtan kamu hizmetlerine erişmek için rüşvet ödediğini bildirdi. Bu, otokrasinin ve zayıflamış adalet sistemlerinin yolsuzluğu daha da kötüleştirdiği bölgedeki daha geniş eğilimlerle örtüşmektedir.
Bu sorunlar, yolsuzluğun Türkiye’de önemli bir sorun olmaya devam ettiğini, yönetişimi, ekonomik kalkınmayı ve kamu güvenini nasıl etkilediğini gösteriyor.
Kaynaklar:
- www.seffaflik.org
- www.transparency.org
Bu yazılar da ilginizi çekebilir;
