Helal ne demek? TDK’ya göre kelime anlamı nedir?

Helal ne demek, ne anlama gelir? Helal kavramı bütün dinlerde aynı mıdır? İslam'da helal olan şeyler ve örnekleri nelerdir?

10 Eylül 2021

0 259 3 dakika okuma süresi

Helal ne demek, ne anlama gelir? Helal kavramı bütün dinlerde aynı mıdır? İslam’da helâl olan şeyler ve örnekleri nelerdir? Helal nedir? Helâl kökeni nedir? TDK Sözlükte Helal ne anlama gelir, nasıl yazılır? TDK’ya göre helâl kelimesinin sözlük ve kelime anlamı ne demektir? İşte Türk Dil Kurumu sözlüğünde helâl ile ilgili bilgiler

Günlük hayatın içerisinde zaman zaman karşılaştığımız helâl kelimesini ilk kez duyanlar, bu kelimenin anlamını ve kökeninin hangi dile ait olduğunu merak ediyor. Konuyla ilgili detaylar hakkında bilgi sahibi olmak için helâl nedir ve ne anlama gelir sorularının yanıtına buradan ulaşabilirsiniz. Peki helâl kelimesinin kökeni ne, helal kelimesinin kaç anlamı var? İşte “TDK’ya göre helal nedir?” sorusunun yanıtı…

Helal ne demek?

Dinimizin yapılmasını uygun gördüğü, Allah tarafından müsaade edilen, izin verdiği, Allah’ın kurallarına aykırı olmayan, dince yasaklanmamış olan iş ve davranışlardır. Helâl olan her şey güzel, faydalı ve temizdir.

İslam’a göre Allah’ın yasaklamadığı her şey helâl demektir. Kuran’ı Kerimde, insana haram kılınan her şey detaylı bir şekilde bildirilmiştir. Bunun dışında kalan her şey helal dairesindedir. Kul hakkı yemeden kazanılan para ile temiz olan yiyecekler, çalışarak elde edilen kazanç helâl işlerdir.

Allah Kur’an’da şöyle buyurur:

“Ey insanlar! Yeryüzündeki şeylerin helâl al ve temiz olanlarından yiyin.” (Bakara 168)

“Allah’ın size rızık olarak verdiklerinden helâl, iyi ve temiz olarak yiyin ve kendisine inanmakta olduğunuz Allah’a karşı gelmekten sakının.” (Maide Suresi, 88. ayet)

Bir şeyin veya bir işin helâl olması, yapılabilir olduğu anlamına geldiği için, bu işe veya şeye mübahtır, caizdir denir. Bu sebeple helâl yerine benzer manadaki mübah ve caiz sözcüğünün de kullanıldığı olur.

Hak dinler veya semavi dinlere göre yeme içme yasağıyla ilgili hükümler büyük oranda ahlâkî, psikolojik ve sağlıkla ilgili önlemler, ekolojik kaygılar ve sosyal olgular gibi temel kavramları içine alır.

İslam dininde ise haram ve helal konuları net bir şekilde belirtilmiş, Peygamber Efendimiz (sav) vasıtasıyla da şüphe edilen veya muğlak bırakılan konular netlik kazanmıştır.

Nitekim Peygamber Efendimiz (sav) bir hadisi şerifinde şöyle buyurmuşlardır;

“Helâl bellidir, haram da bellidir. Bu ikisi arasında şüpheli şeyler vardır ki, birçok kimse onu bilmez. Şüpheli şeylerden sakınan, dinini ve ırzını korumuş olur. Onları işleyen, bir korunun yakınında hayvanını güden bir çoban gibidir; yasak bölgeye düşebilir.” (Buhari)

TDK’ya göre Helal kelime anlamı

Helâl kelimesi (حلال), Arapça ḥalāl kökünden gelmektedir. Türk Dil Kurumuna göre anlamı ise şu şekildedir;

Dinin kurallarına aykırı olmayan, dinî bakımdan yasaklanmamış olan, haram karşıtı (sıfat)
Kurallara, geleneklere uygun (sıfat)
Kurallara, geleneklere uygun olarak (zarf)

Örnek Cümleler:

Helal yoldan kazanılan para.
Nikâhlı eş (isim)
Helallik almak
Helal gıda
Helalinden kazanmak ve harcamak

Hakkımı helâl etmiyorum ne demek?

Kul hakkı, (Müslüman olsun veya olmasın) insanların haklarına saygılı olmak, söz ve davranışlarla onlara zarar vermemek demektir. Bu nedenle helal kavramı, insanlar için önemli bir meseledir.

Bir Hadis-i kudside “Benim huzuruma ne ile gelirseniz gelin affederim ancak kul hakkı ile gelmeyin” buyrulmuştur. Ayrıca kul hakkına dair bir çok Ayet ve hadisi şerif mevcuttur.

“Mazlumun bedduasından sakınınız. Çünkü onun duasıyla Allah arasında perde yoktur.” (Buharî, Müslim)

“Ümmetimden müflis odur ki, kıyamet günü namaz ve zekâtla gelir. Ama, bu arada sövdüğü şu kimse, dövdüğü bir başka kimse dahi gelir. Bunun üzerine kendisinin hasenatından şuna verilir, buna verilir. Üzerinde haklar bitmeden kendi hasenatı tükenirse, o zaman onların hatalarından alınır kendisine yüklenir.

Bir kimse bir kimsenin hakkını yer, malını çalar, hırsızlık yapar ise büyük vebali olan kul hakkını işlemiş olur. Dolayısıyla ahirette hesaba çekilirken kul hakkı ile gitmemek, dünyada iken helallik almak gerekir. Eğer hakkı yenen hak sahibi kişiyi bağışlamazsa Allah bu günahı affetmeyecektir.

“Kim ki yetimin hakkını yer ise ahirette o kişi iflas eder.” (Hadis-i Şerif)

Helallik alınması şart olan tek günah kul hakkıdır. Kul hakkı yemenin en tehlikeli çeşidi ise devlet ve vakıf malı gibi toplumun ortak hakkı olan şeyleri haksız yere gasbetmek ve uygunsuz bir şekilde kullanmaktır. Bu haksızlık, ferdî haklara göre daha tehlikelidir. Zira sonunda pişman olunsa bile bütün hak sahiplerinden helâllik olmak mümkün değildir.

Helâl olsun ne demek?

Birinin iyi bir iş çıkardığını veya iyi bir şey yaptığını ifade etmek için kullanılan bir deyimdir. “Hakkımı helal ediyorum.” anlamında da kullanılan bir sözdür.

Hakkını helal etmek

Üzerinde hiçbir hak iddia etmeksizin hakkını, emeğini bağışlamak anlamında kullanılır. Allah’ı tanık tutarak eğer üzerinde bir hakkı varsa bağışlamak, sorumlu tutmamak manasında ifade edilir.