İslam dinine göre İtikaf nedir, nasıl yapılır? İtikafa girmek ne demek? 2023 İtikafa ne zaman girilir? İtikafın şartları nelerdir? İtikâf nasıl bir ibadettir? İtikafa girmenin faziletleri nelerdir? İtikaf ibadetine nasıl niyet edilir? İtikafa girmek isteyen kimse, ne zaman girer ve ne zaman çıkar? Itikaf ile ilgili hadis-i şerifler ve 2023 Ramazan ayı itikaf tarihleri
Ramazan ayı bu yıl 29 gün sürecek. 2023 Ramazan ayı, Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı kameri ay hesaplamalarına göre, şevval ayının hilali, ramazanın 29’uncu gününün akşamı görüleceği için 29 gün sürecek. Hadis-i şerifte, “Hilali görünce oruç tutun, tekrar görünce orucu bırakın” buyurulmuştur.
Her yıl ramazanın son 10 gününde itikaf hakkında bilgi almak isteyen ve bu günleri daha faziletli ve dualarla, ibadetlerle geçirmek isteyen Müslümanlar, camilerde teravih namazı ile birlikte itikaf ibadetini yapmaya çalışacak.
İşte İslami açıdan önemli bir ibadet olan itikaf ibadeti hakkında detaylar ve merak edilen bilgiler… Ramazan İtikâfının hükmü nedir? 2023 Ramazan itikafı ne zaman başlıyor? Arefe günü akşam namazından sonra bayram sabahına kadar itikaf yapılabilir mi? Diyanet’e göre itikaf nasıl yapılır, hükmü nedir?
İtikaf Ne Demek?
Peygamber Efendimizin sünnetlerinden biri olan ve Ramazan ayında yerine getirilen itikaf, on gün boyunca kendini dünyevi her şeyden uzak tutmak ve ibadet etmektir.
İtikaf ilke olarak, gündelik yaşamdan, hayat meşgalesinden, dünyalık işlerden kendimizi soyutlayarak, tefekkür etmek için camiye kapanmak demektir. Bu nedenle özel olarak okunan veya kılınan itikaf duası, itikaf okuması, itikaf namazı yoktur.
Dinî bir terim olarak itikâf (Arapça: اعتكاف), akıl sağlığı yerinde ve ergenlik çağına gelmiş bir Müslümanın beş vakit namaz kılınan bir mescitte ibadet yani Allah’a yakınlık elde etme niyetiyle bir süre durması demektir.
İtikâfa giren kimse, camide yer, içer, uyur ve ihtiyacı olan şeyleri mümkün olduğu takdirde camide tedarik eder. Tuvalete gitmek, abdest almak ve gerekli olduğunda gusletmek gibi tabiî ihtiyaçları için ise camiden dışarı çıkabilir. Bulunduğu camide cuma namazı kılınmıyorsa, cuma namazını kılmak üzere başka bir camiye gidebilir.
Cenaze namazı için ise dışarı çıkamaz. Kendisine veya malına bir zarar geleceği korkusuna kapılması ya da zorla çıkarılması hâlinde başka bir camiye gitmek üzere içerisinde bulunduğu cami veya mescidden çıkabilir. Bu zorunlu hâllerin dışında camiden çıkarsa itikâfı bozulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, 291-293).
Hz. Peygamberin (s.a.s.) Ramazan’da ve özellikle bu ayın son on gününde itikâfta bulunduğunu bildiren birçok hadis-i şerif vardır (Buhârî, İtikâf, 1; Müslim, İtikâf, 1-5; Ebû Dâvûd, Ramazân, 3; Savm, 77).
Nafile olan itikâfın en azı bir gündür. Ebû Yusuf en az süreyi, bir günün yarıdan fazlası olarak belirlerken İmam Muhammed, itikâf için bir saati de yeterli bulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, 290).
Asıl sünnet olan itikaf 24 saat süre zarfında yapılır. Bu süre, akşam ezanı ile başlar, ertesi günün akşam ezanı vaktine kadar devam eder.
Yukarıda izah edildiği şekli ile camide itikâf erkeklere mahsustur. Kadınlar ise evlerinin namaz kılmak üzere belirledikleri bir yerinde itikâfta bulunabilirler (Merğînânî, el-Hidâye, II, 291).
Şâfiî mezhebine göre ise, mescid dışında itikâf caiz değildir. Kadın, kocasından izin alarak mescitte itikâf yapar. Zira Hz. Peygamberin (s.a.s.) eşlerinin mescidde itikâfa girdikleri rivayet edilmiştir (Müslim, İtikâf, 6). Bu mezhebe göre itikâf sırasında oruçlu bulunmak da şart değildir (Şîrâzî, el-Mühezzeb, I, 350; Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, I, 658-662).
Bu yıl 29 gün çeken 2023 Ramazan ayı takvimine göre son 10 günü; 11 Nisan Salı ile 20 Nisan Perşembe günleri arasında itikafa girilecek.
İtikafa Ne Zaman Girilir?
Peygamber Efendimiz (sav), Medine’ye hicret etmesinin ardından her yıl Ramazan’ın son on gününde itikafa çekilirdi. Hadis kaynakları hanımlarının da Resul-i Ekrem Efendimizle birlikte itikaf yaptığını nakledilmiştir.
Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem)’in bu uygulamasından hareketle âlimler, oruçlunun özellikle Ramazan’ın son on gününde itikafa girmesini müstehap, faziletli kabul etmişlerdir. Peygamber Efendimiz, Ramazan orucunun farz kılınmasından itibaren ömrünün sonuna kadar Ramazan aylarının son on gününde itikafa girmiştir.
- Peygamber (s.a.v.) vefat edinceye kadar Ramazan’ın son on gecesinde itikâfa girerdi; ondan sonra eşleri de bu uygulamaya uydular. (Buhari ve Müslim)
- Peygamber (s.a.v.) her yıl (Ramazan ayında) on gün boyunca itikâfa girerdi; Vefat ettiği yılda yirmi gün itikâf yaptı. (Buhari)
Müekked sünnet olan İtikaf, bir ibadet nevi olduğundan itikafa girenin mükellef olması, itikafa bir mescidde girmesi ve niyet etmesi gerekli görülür. Kadınlar evlerinin bir odasında itikafa girebilirler.
Ramazan’ın son on gününde itikafa girmek müekked sünnettir. Yani bölgede, kasabada, şehirde bazı Müslümanların yerine getirmesiyle diğer Müslümanların üzerinden mesuliyetin kalkmasını ifade eder.
Dolayısıyla itikaf, her zaman yapılabilir. Süresinin az veya çok olmasında bir fark yoktur. Birkaç dakikadan tutun bir kaç aya kadarki zaman süreleri içinde itikaf yapılabilir.
- Hanefilere göre, bu en az sürenin bir sınırlaması yoktur.
- Malikilere göre, bu en az süre bir gün bir gecedir.
- Şafiilere göre, bu en az süre bir rüku kadardır.
- Hanbelilere göre, bu süre bir saattir.
Arefe günü akşam namazından sonra bayram sabahına kadar itikaf, itikafın şartlarına aykırı değildir, yapılabilir. (V. Zuhayli, 2/704-707)
- 11 Nisan: Ramazan ayı 20. günü
- 12 Nisan: Ramazan ayı 21. günü
- 13 Nisan: Ramazan ayı 22. günü
- 14 Nisan: Ramazan ayı 23. günü
- 15 Nisan: Ramazan ayı 24. günü
- 16 Nisan: Ramazan ayı 25. günü
- 17 Nisan: Ramazan ayı 26. günü
- 18 Nisan: Ramazan ayı 27. günü
- 19 Nisan: Ramazan ayı 28. günü
- 20 Nisan: Ramazan ayı 29. günü
İtikafın Şartları Nedir?
1- Niyet; Diğer farz ve nafile ibadetlerde olduğu gibi niyetsiz itikâf olmaz. Niyet etmeksizin camide bulunmak itikaf yerine geçmez.
2- Mescid: Erkeğin, itikafı cemaatle beş vakit namaz kılman mescidde olmalıdır. İtikâfın en faziletlisi Mescid-i Haram’da, sonra Mescid-i Nebevî’de ve sonra da Mescid-i Aksa’da olandır. Diğer mescidlerdeki fazilet cemaatin çokluğuna göre değişir.
Hanefi Mezhebi’ne göre, itikafın şartlarından biri içinde cemaatle namaz kılınan bir camide olmasıdır. Bundan maksat, imam ve müezzini olan resmi bir caminin olmasıdır. Bu özelliğe sahip olan bir camide (beş vakit namaz kılınsın, kılınmasın), itikafa girmeye uygundur. (Fethu’l-Kadir, 2/106; V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 2/693).
Kadınlar ise evde namaz kıldıkları odada itikaf yapabilirler.
3- Oruç: Oruçlu olmak, vacip olan itikâf için şarttır. Sünnet itikâf Ramazan ayında olduğu için zaten oruçlu bulunma şart vardır. Oruçsuz itikaf olmaz.
4- Temizlik: Kadınların hayız ve nifastan temiz olmaları gerekir. Cünüplük oruca mani olmadığı gibi, itikafı da bozmaz. İtikâfa giren cami içinde iken ihtilâm olursa, dışarı çıkarak gusül abdesti alır ve yeniden itikâfa devam eder.
İtikâfta ergenlik çağına gelmiş olmak şart değildir. Bu nedenle iyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan ayıran, ayırt eden bir çocuğun itikâfı da geçerlidir.
Evde itikafa girebilir mi?
Müslümanların büyük bir iştiyakla geçirdiği Ramazan ayında zikir, ibadet, tefekkür, tezekkür, Kur’an ve duayla meşgul olmak üzere kendi evlerimizde itikafa girebilir, dua edebilir ve Hazreti Peygamber’in tavsiye ettiği şekilde bu günleri geçirebiliriz. Nafile olan itikâfın en azı bir gündür.
İtikafın Fazileti ve Faydaları
Günümüzde modern hayatta pek çok oyalayıcı nedenden dolayı, tefekküre zaman ayıramayan Müslüman için bulunmaz bir fırsattır. İtikâfa girmek, zorluklara dayanarak nefsi yasaklardan korumak, Allah’ın emir ve yasaklarına itaat etmek için sabır göstermek ve kendini eğitmek gibi etkili bir yöntemdir.
Ramazan ayının son 10 günü olarak itikafa girilmesi ise tahmini olarak idrak edilecek Kadir gecesine rastlama imkanı ve umudunu taşır. İtikâf, insanı dünyevî meşgalelerden, konuşma ve dedikodu, uyku, yiyecek ve içecek merakından uzaklaştırıp daha fazla ibadete vesile olur. Genel anlamda hayatın anlamı üzerinde tefekkür etme imkânı da sağlar.
İnsanların zaman zaman böyle derin tefekküre ihtiyacı vardır. İtikâf bu tefekkürü gerçekleştirmek için bir fırsat olarak kullanılabilir.
Bir kimse, Allah’ın rızasını kazanmak için, cemaatle namaz kılınan bir mescitte kalsa yani 1 gün itikaf yaparsa, Allahu Teala o kişiyle cehennemin arasına 3 tane hendek açar. Bir hendek demek, gökle yer arasından daha uzak mesafededir. Yani o kişi cehenneme giremez.
Ramazan’da Kabe ve Mescid-i Nebevi’de itikaf yapılabilecek
Suudi Arabistan, Kovid-19’la mücadele kapsamında iki yıl süreden sonra kısıtlamalardan vazgeçmiş ve geçen yıl olmak üzere Kabe ve Mescid-i Nebevi’de bu yıl Ramazan ayının son 10 gününde itikaf ibadetinin yapılabileceğini açıkladı.
Suudi Arabistan haber ajansı SPA’nın haberine göre, belli ölçüler içinde Mekke’deki Haremi Şerif ile Medine’deki Mescid-i Nebevi’de itikaf ibadetinin yapılabileceği bildirildi.
Açıklamada, “Hz. Peygamber’in sünneti gereği her iki mescitte de bu yıl ramazan ayının son 10 günü itikaf imkanı olacak.” ifadeleri yer aldı.
- Ramazan ne zaman bitiyor?
- Ramazan Ayı ibadetleri ve zikirleri
- Kadir gecesinin alametleri
- Kadir Gecesi Ne Zaman?
- Sabah ve Akşam Okunacak Dualar
