Müstehap Nedir? Müstehap Olan Davranışlar Nelerdir?

Müstehap, Allah'ın yapıldığında hoşnut olduğu eylemler, güzel olan işler. Müstehap nedir? Müstehap olan davranışlar nelerdir?

29 Ekim 2018

0 2.588 2 dakika okuma süresi

Müstehap, Allah’ın yapıldığında hoşnut olduğu eylemler, güzel olan işler. Müstehap nedir? Müstehap olan davranışlar nelerdir?

Müstehap Nedir?

Kelime anlamı olarak; “sevimli olan, tercih edilen ve güzel bulunan iş” demektir. Peygamber Efendimiz (Sallâllâhü Aleyhi ve Sellem)’in bazan işleyip bazan terkettiği, âlimlerin ve sâlih kulların öteden beri yapageldikleri ve tavsiye ettikleri fiil ve davranışlara dinî terminolojide müstehap denilir.

Mendub veya adab olarak ifade edilir. Müstehap veya mendup; yapılması uygun olan, sevilen, yapılması faziletli ve sevaplı olan, dinen yapılması iyi sayılan ve Peygamber Efendimiz’in bazen yapıp, bazen terkettiği sünnetleridir.

Müstehablar ibadetlerin ve beşerî ilişkilerin daha güzel ve verimli olmasını sağlayan âdâb ve ahlâk kuralları niteliğindedir.

Müstehap Olan Davranışlar

Meselâ sabah namazının ortalık aydınlanıncaya kadar, sıcak mevsimlerde öğle namazının serin vakte kadar geciktirilmesi, akşam namazında acele edilmesi böyledir.

Müstehabın terki dinen kınamayı gerektirmeyip sadece evlâ ve güzel olanı terk mânası taşır.

Müstehap çoğu kez mendup, nâfile, tatavvu, âdâb gibi tabirlerle eş anlamlı olarak kullanılır ve yapılması terkinden evlâ olan fiiller arasında en alt sırayı işgal eder. Bundan sonra yapılması ile terkedilmesi müsâvi olan mubah fiiller gelmektedir.

Sünnet ve müstehap fiiller, daha genel ifadeyle mendup fiiller, farz ve vâcip grubundaki dinî ödevlerin ve bütün beşerî-sosyal ilişkilerin daha anlamlı ve verimli olmasına yardımcı olan, bir bakıma onları koruyan, onlara maddeten ve ruhen hazırlık niteliği taşıyan yardımcı fiillerdir. Bir yönüyle Hz. Peygamber’in güzel ahlâkını, tavsiye ve teşviklerini bir yönüyle de İslâm toplumlarının ibadet hayatıyla ilgili olumlu çizgisini ve tecrübe birikimlerini yansıtır.

Müstehap ve sünnetlerin devamlı terki vâciplerde ve farzlarda da tembellik ve ihmale yol açabileceğinden doğru bulunmamıştır.

Müstehap Örnekleri

Kuşluk namazı kılmak, Evvabin namazı kılmak, yeni doğan çocuğa yedinci gün isim koymak erkek ve kız çocuğu için akika hayvanı kesmek, güzel giyinmek, güzel koku sürünmek müstehabdır. Kabirleri ziyaret etmek erkeklere de kadınlara da müstehaptır.

Misvak kullanmak, abdest alırken kıbleye dönmek, iftar açarken hurma veya su ile açmak, nafile namazları kılmak, yemeğe otururken temiz elbise ile oturmak, Pazartesi, Perşembe orucu tutmak, Hac ve umrede ihramdan önce vücudun temizlenmesi, camide cemaatle namaz kılarken safları düzenli tutmak gibi Peygamber Efendimiz’in bizlere tavsiye ettiği birçok müstehab olan sünnetini örnek verebiliriz.

Bunları yapana çok sevab verilir. İşlemeyene günah yoktur. Şefaatden mahrum kalmak da olmaz.